De hoge belasting op gas is daarbij de belangrijkste boosdoener. En juist die energiebelasting kan wel eens een belangrijk thema worden in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen eind oktober.

Grote verschillen in Europa

De verschillen binnen Europa zijn enorm. In Duitsland komt de gemiddelde gasrekening bij een verbruik van 1.020 kubieke meter gas per jaar uit op € 1080. In België is dit € 1350 en in Frankrijk € 1291. Dit is honderden euro’s minder dan in Nederland, waar huishoudens jaarlijks € 1801 aftikken. Deze vergelijking is gebaseerd op de Nederlandse norm voor een gemiddeld gasverbruik van 1.020 m³, zoals gehanteerd door Milieucentraal.

Oost-Europese landen profiteren helemaal van goedkoop gas: in Polen en Tsjechië ligt de rekening vaak onder de € 900 per jaar, terwijl huishoudens in Montenegro, Servië en Hongarije slechts een fractie betalen van wat Nederlandse gezinnen kwijt zijn.

Alleen Zweden duurder

Uit de vergelijking van 33 Europese landen komt naar voren dat alleen Zweden duurder is dan Nederland. Dat land kent echter een zeer kleine, geïsoleerde gasmarkt zonder concurrentie. In heel Zweden zijn er maar zo’n 77.000 huishoudens die gas gebruiken, waarvan ongeveer 50.000 in het aparte netwerk rond Stockholm. Voor een grote markt als Nederland zijn de gasprijzen daarmee feitelijk de hoogste van Europa.

Als de prijzen worden gecorrigeerd voor koopkracht, wat de prijsverschillen tussen landen compenseert, staat Nederland op de derde plaats, met alleen Portugal en Zweden boven zich.

Hoge belastingen drijven prijs op

De hoge energiebelasting en BTW zijn de belangrijkste reden dat Nederlandse huishoudens zoveel betalen. Van de gemiddelde gasprijs van € 1,274 per m³ in september (2025) bestaat bijna twee derde uit belastingen. Dat komt neer op circa € 0,80 per kuub. In andere Europese landen ligt de belasting op gas aanzienlijk lager.

“Vooral Nederlanders met een hoger verbruik of beperkte isolatie worden zwaar geraakt door de energiebelasting,” zegt energie-expert Koen Kuijper.

Bij een gemiddeld verbruiksprofiel van 2.420 kWh en 1.020 m3, betaalt een Nederlands huishouden al € 639 aan belastingen voor stroom en gas. Voor grotere woningen of huishoudens met slechtere isolatie kan dit bedrag oplopen tot meer dan € 2600.

Buiten de Randstad hogere energierekening

Uit onderzoek van adviesbureau Berenschot bleek recent dat huishoudens de noordelijke provincies en Limburg gemiddeld veel meer kwijt aan energie dan in de Randstad.

Huishoudens die volledig van het gas af zijn en alleen stroom gebruiken, betalen bijvoorbeeld nauwelijks energiebelasting. Bij een netto verbruik van 5.000 kWh per jaar komt dit neer op slechts € 209.

Kuijper benadrukt: "Het is logisch dat wie meer energie verbruikt ook meer belasting betaalt, maar in Nederland is gas buitensporig zwaar belast ten opzichte van elektriciteit. Voor mensen met een lager inkomen, waaronder veel huurders, is verduurzamen, laat staan volledig van het gas af gaan, vaak geen optie. Toch betalen zij de meeste belasting."

Bron: ANP