Uit het jaarlijkse onderzoek van PwC blijkt dat het Nederlandse ondernemingsklimaat sinds vorig jaar opnieuw is verslechterd. De data in het onderzoek gaan over de periode tot en met 2024.
Met het rapport Business Climate Heatmap 2025: Measuring Dutch Business Climate Trends worden 65 indicatoren samengebracht die het ondernemingsklimaat bepalen. Nederland staat nog steeds in de top vijf, maar de kloof met Zwitserland, Luxemburg, Denemarken en Ierland groeit.
Hoofdeconoom Baarsma, werkzaam bij PwC en UvA-hoogleraar: ‘Tussen 2013 en 2018 verbeterde het ondernemingsklimaat, daarna zette de daling in. Voor het derde jaar op rij ligt het onder het niveau van 2013. Dat is geen tijdelijke terugval meer, maar een neerwaartse trend. Zorgwekkend, omdat een goed ondernemingsklimaat de basis is voor economische groei en brede welvaart.’
Niet één oorzaak van achteruitgang
De verdere verslechtering tussen 2023 en 2024 hangt samen met meerdere factoren, waaronder:
- verslechterde politieke stemming rond bedrijven;
- meer economische beleidsonzekerheid;
- lagere scores op milieu, begrotingsbeleid en handel als aandeel van het bbp.
Zet het ondernemingsklimaat hoog op de kabinetsagenda
‘Nederland vergrijst en heeft in feite één groeimotor: hogere arbeidsproductiviteit. Die hapert’, zegt Baarsma. ‘Bedrijven lopen dagelijks tegen capaciteitsgrenzen aan: schaarste aan arbeid en ruimte, congestie op het elektriciteitsnet, te weinig milieugebruiksruimte door stikstofuitstoot en vervuiling van water. Zonder ingrijpen dreigt stagnatie.’
‘Een nieuw kabinet moet scherp kiezen: welke sectoren leveren de meeste toegevoegde waarde en doen het minste beroep op schaarse middelen en op fysieke en ecologische ruimte? Dat vraagt om ongemakkelijke, maar onvermijdelijke keuzes.’
Bron: PwC
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Belastingrecht algemeen