Waar wringt het fiscale systeem?

Het kabinet heeft in de Fiscale beleidsregels- en uitvoeringsagenda 2025 aangekondigd het Nederlandse wagenpark verder te willen verduurzamen. Zo is voorgesteld dat vanaf 2027 een stevige extra heffing van 52% wordt ingevoerd op de bijtelling voor niet-emissievrije auto’s. Maar waarom steeds met de stok werken als het ook met de wortel kan? De bijtelling op een auto wordt nu de eerste 15 jaar over de nieuwwaarde gerekend, ook bij gebruikte auto’s. Terwijl dat magische gevoel van een nieuwe auto mogen rijden ‘op kosten van de baas’, daar waar de bijtelling op inspeelt, in de meeste gevallen lager zal zijn bij een gebruikte auto dan bij een spiksplinternieuwe auto. Voor auto’s met een initiële korting op de bijtelling (bijvoorbeeld 16% in plaats van 22% bijtelling over de eerste € 35.000) geldt dat die korting na 5 jaar vervalt, waarna de standaard bijtelling van nu 22% gaat gelden. Het geheel zorgt ervoor dat het (fiscaal) dus niet interessant is om een jong gebruikte auto te leasen. 

De realiteit voor ondernemers

Voor werknemers en ondernemers zijn nieuwe elektrische auto’s momenteel vaak onaantrekkelijk: niet alleen door de hoge aanschafprijs en dito afschrijving, maar ook door de stevige bijtelling. Neem een populaire elektrische auto als de Tesla Model Y met een cataloguswaarde van € 46.000. In 2026 kost die auto al gauw € 1350 bruto per maand aan afschrijving en bijtelling alleen—exclusief wegenbelasting, verzekering en onderhoud. Tweedehands elektrisch lijkt financieel aantrekkelijk, maar helaas geldt de bijtelling nog steeds op basis van de nieuwwaarde. Hierdoor is het fiscaal onaantrekkelijk om een elektrische occasion te rijden, zowel voor ondernemers als werknemers die zakelijk leasen.

Youngtimers: de verrassend voordelige keuze

Veel ondernemers stappen daarom liever in een youngtimer—denk aan een Volvo V70 of zelfs een Porsche Cayenne van net 15 jaar oud. Met een dagwaarde van circa € 14.000 voor de Volvo en € 18.000 voor de Porsche, wordt slechts rond de € 400 - € 500 bruto bijtelling per maand betaald. De afschrijving is beperkt en de verzekering en belastingen zijn vergelijkbaar met die van elektrische auto's van hetzelfde gewicht. Onderhoud en brandstof zijn misschien duurder, maar het grote voordeel van de lage bijtelling die over de dagwaarde wordt gerekend, weegt daar ruim tegen op. De keuze voor een youngtimer is dan snel gemaakt. Zeker als de ondernemer een autoliefhebber is en zo voor minder geld een luxere en grotere auto kan rijden. Je ziet ook steeds meer bedrijven die youngtimers aanbieden in de lease als alternatief voor een dure nieuwe auto. 

Kostenvergelijk: nieuwe en gebruikte EV’s versus youngtimers

Bij een vergelijking van de kosten blijkt dat een gebruikte Tesla Model Y of Model 3 in het huidige Nederlandse systeem fors hogere maandlasten heeft dan een veel grotere Volvo V70 of een luxere Porsche Cayenne als youngtimer. De situatie wordt extra wrang bij gebruikte elektrisch luxe auto’s als de Audi e-tron, die zijn helemaal onaantrekkelijk om te rijden als de eerste korting op de bijtelling is verlopen. 

Toekomst: belonen in plaats van straffen

Het kabinet heeft al gehint op een mogelijke aanpassing van de youngtimerregeling, omdat het rijden van oudere auto’s met een benzine- of dieselmotor misschien te aantrekkelijk is geworden: “om uitwijkeffecten (red: van de extra heffing over de bijtelling van een niet-emissievrije auto) te voorkomen wordt in de uitwerking … tevens bezien of aanpassing van de youngtimerregeling nodig is”. Maar het verhogen van belastingen middels de pseudo-eindheffing en mogelijke aanpassing van een youngtimerregeling voelt weer als straf. Waarom niet juist stimuleren dat ondernemers en werknemers kiezen voor jong gebruikte elektrische auto’s?

Concrete oplossing: maak elektrisch rijden echt aantrekkelijk

Het voorstel: verlaag de bijtelling op gebruikte emissievrije auto’s! Dit kan eenvoudig gedaan worden: breid de huidige youngtimerregeling uit naar jong gebruikte, emissievrije auto’s door een aanpassing in artikel 13bis lid 1 sub Wet loonbelasting 1964. Daar kan een nieuw sub c worden ingevoegd waarbij auto’s van 5 jaar of ouder, met een CO2-uitstoot van 0 gram per kilometer, worden opgenomen. In lid 7 dient dan een overeenkomstige aanpassing gemaakt te worden om ook de heffing over de dagwaarde duidelijk te regelen, conform de huidige youngtimerregeling. 

Uiteraard kunnen niet alleen ondernemers hiervan gebruik maken. In de leasewereld zien we ook steeds meer aanbieders van gebruikte elektrische auto’s, waardoor emissievrij rijden ook toegankelijker wordt voor werknemers. 

Stel dat we deze oplossing toepassen, dan wordt elektrisch rijden voor ondernemers én werknemers eindelijk écht financieel aantrekkelijk. En door het fiscaal aantrekkelijker maken van het rijden van gebruikte elektrische auto’s:
•    verjongen we het Nederlandse wagenpark;
•    verminderen we de export van elektrische leaseauto’s (waarbij subsidies verloren gaan);
•    bevorderen we daadwerkelijke duurzaamheid.

Ik zou graag zien dat Nederland écht gaat profiteren van een schoon en modern wagenpark. De oplossing is niet zo ingewikkeld. Tijd om hem te implementeren.