Vorig jaar is het 'toezicht achteraf', dat bestaat uit de 'kantoortoets', de beoordeling van de aangiften, en boekenonderzoeken bij bedrijven, opnieuw fors afgenomen. De daling is de afgelopen jaren een trend bij zowel het mkb als grote ondernemingen. Telde in 2016 het aantal boekenonderzoeken bij grote bedrijven nog 917, in 2021 is dat aantal gezakt met meer dan de helft naar 454. Bij het mkb was de daling nog sterker: van 27.013 (2016) naar 6.597 (2021).
Dat antwoordt staatssecretaris Van Rij op vragen van de vaste commissie voor Financiën over het Jaarplan 2022 Belastingdienst. Het exacte aantal boekenonderzoeken van de afgelopen zes jaar ziet er als volgt uit:
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
Boekenonderzoeken mkb | 27.013 | 23.302 | 19.911 | 16.932 | 9.376 | 6.597 |
Boekenonderzoeken grote bedrijven | 917 | 828 | 713 | 654 | 489 | 454 |
Het toezicht achteraf is in de periode 2016 tot en met 2019 onder meer gedaald door de afname van de beschikbare capaciteit door de vertrekregeling, de inzet van toezichtscapaciteit op andere processen zoals de behandeling van bezwaarschriften en het complexer worden van aangiftebeoordelingen en boekenonderzoeken. De sterke daling in 2020 en 2021 wijt Van Rij aan de coronacrisis waardoor het buitentoezicht tijdelijk heeft stilgelegen.
Om diezelfde reden stelt de staatssecretaris vast dat ook het aantal vergrijpboetes die de Belastingdienst oplegde in de periode 2019-2021 is gedaald. Daarentegen is het aantal aanmeldingen die de Belastingdienst heeft gedaan voor strafrechtelijk onderzoek bij de FIOD en het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar licht toegenomen:
Vergrijpboetes
Jaar | IB | LH | OB | VPB | ZVW |
2019 | 6.715 | 1.056 | 1.517 | 552 | 185 |
2020 | 5.362 | 800 | 965 | 347 | 136 |
2021 | 3.911 | 382 | 584 | 289 | 131 |
Aantal aanmeldingen bij de FIOD
2019 | 587 |
2020 | 387 |
2021 | 392 |
De cijfers van de FIOD bevatten ook de registratie van fraude door particulieren. In de periode 2019-2021 zijn er door de FIOD circa 40 strafrechtelijke onderzoeken naar btw-carrouselfraude uitgevoerd. De Belastingdienst kan op basis van de vastleggingen geen overzicht geven van de totale en gemiddelde bedragen van de daarmee gemoeide fraude.
Bron: Ministerie van Financiën