Een in België veel gebruikte vorm van aanschaf om successierechten te vermijden, is de gesplitste aankoop van onroerende zaken. De ouders kopen het vruchtgebruik en de kinderen de blote eigendom. Bij overlijden van de langstlevende groeit de blote eigendom van rechtswege aan tot volle eigendom. Dat is derhalve geen verkrijging krachtens erfrecht en dus onbelast. Een directe overbrenging door de ouders van de blote eigendom naar de kinderen zou daarentegen wel belast zij met Belgische suscessierechten.
Successierechten
Vaak ontberen de kinderen echter de middelen om de blote eigendom aan te schaffen. Vooraf verrichten de ouders dan een schenking of handgift aan de kinderen om hen te fourneren met liquide middelen. Indien echter bij wijze van onbelaste handgift de schenking wordt gedaan en de kinderen met de schenking de blote eigendom moeten aanschaffen, was volgens de Belgische fiscus de verkrijging een belaste verkrijging voor de successiewet naar aanleiding van de invoering van de anti-misbruikregeling in 2012. Ergo, de kinderen zijn dan successierechten verschuldigd over de waarde van de verkregen onroerende zaak. Dit is echter nader genuanceerd.
Geregistreerde schenking
Vanaf 1 september 2013 leidt enkel een geregistreerde schenking (die belast is aan 3% in het Vlaamse Gewest) niet tot een belaste verkrijging volgens erfrecht zodra de blote eigendom aangroeit tot volle eigendom. Tevens dient de schenking geheel vrij te zijn, zodat de verkrijger de schenking tot zijn of haar vermogen kan rekenen en daar de volledige beschikking over krijgt. Een verplichting tot aankoop van de blote eigendom is dat evenwel niet.
Nederlandse onroerende zaken
Hoewel voor inwoners van België dus een gesplitste aankoop nog steeds voordelig is, geldt dat voor Nederlandse onroerende zaken niet. Nederland mag volgens het belastingverdrag met België heffen over onroerende zaken die op Nederlandse bodem zijn gelegen. De blote eigendom is belast met Nederlandse inkomstenbelasting in Box III (1,2% effectieve heffing) over de waarde daarvan. Immers is alleen de volgens erfrecht verkregen blote eigendom van onroerende zaken gedefiscaliseerd in de inkomstenbelasting.
Gesplitste aankoop in Nederland
Daarnaast komt de variant voor van de gesplitste aankoop van een in Nederland gelegen onroerende zaak door de ondernemer en de Nederlandse eigen onderneming. De vennootschap koopt het vruchtgebruik van de onroerende zaak en de aandeelhouder of privé persoon koopt de blote eigendom van de onroerende zaak. Na ommekomst van een bepaalde termijn komt de volledige eigendom toe aan de blote eigenaar. In dat geval is er wel progressief belaste inkomstenbelasting verschuldigd over de waardeaangroei: indien men immers de blote eigendom heeft en de eigen vennootschap het vruchtgebruik, dan is sprake van ter beschikkingstelling van vermogen aan de eigen vennootschap. Verder wordt een in Nederland gelegen onroerende zaak daarentegen niet in de heffing van erfbelasting betrokken, als die onroerende zaak in blote eigendom toebehoort aan een inwoner van België (die daar meer dan 10 jaar woont), daar het recht van overgang is afgeschaft.
Bron: BDO
Informatiesoort: Nieuws
34