De Hoge Raad heeft recent een voor de praktijk belangrijke uitspraak van het Gerechtshof in stand gehouden over het leerstuk ‘kosten voor gemene rekening'. Gebreken in een overeenkomst kosten voor gemene rekening kunnen door feiten en omstandigheden worden ingevuld, zodat de kosten toch btw-vrij kunnen worden verdeeld.
Voorwaarden kosten voor gemene rekening
Twee onderwijsinstellingen sluiten een samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van een gezamenlijk bedrijfsbureau. In het bedrijfsbureau worden ondersteunende taken ondergebracht, waaronder administratieve taken, gezamenlijk personeel en huisvestingskosten. De kosten worden in eerste instantie door één van de instellingen betaald en vervolgens verdeeld volgens een vastgestelde verdeelsleutel. Hierover wordt geen btw berekend.
Het leerstuk kosten voor gemene rekening kent de volgende voorwaarden:
- De kosten worden gemaakt ten behoeve van twee of meer partijen,
- die in eerste instantie door een van hen worden betaald en
- voor het werkelijke bedrag volgens een tevoren vaststaande verdeelsleutel over de partijen worden verdeeld,
- terwijl het risico van die kosten alle ondernemers volgens de overeengekomen verdeelsleutel aangaat.
De Belastingdienst is van mening dat over de doorbelasting van de kosten btw verschuldigd is. De eerste overeenkomst in 2009 gaat uit van een jaarlijks te berekenen verdeelsleutel gebaseerd op de verhouding tussen de leerlingenaantallen van beide instellingen. Volgens de Belastingdienst is daarom geen sprake van een vaste verdeelsleutel. In 2011 is een aanvulling op de eerdere overeenkomst gemaakt en is de verdeelsleutel vastgesteld naar rato van het aantal leerlingen in 2009 (dus niet jaarlijks aan te passen). Die overeenkomst heeft volgens de Belastingdienst geen terugwerkende kracht tot en met 2009. Daarnaast meent de Belastingdienst dat het risico niet beide partijen aangaat, omdat de andere instelling de overeenkomst eenzijdig kan opzeggen.
Verdeelsleutel
De Belastingdienst stelt in hoger beroep niet langer dat een verdeelsleutel die jaarlijks wordt vastgesteld op basis van het aantal leerlingen, niet kwalificeert als een van te voren vaststaande verdeelsleutel. Opvallend, omdat de rechtbank de inspecteur hierover aanvankelijk gelijk gaf. Bij het Gerechtshof speelt daarom slechts nog de vraag of de risico's beide stichtingen aangaan volgens de afgesproken verdeelsleutel. Kennelijk is het risico niet (volledig) opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst. Op basis van de feiten en omstandigheden vindt het Gerechtshof dat het risico toch door beide partijen wordt gedragen. In het oordeel neemt het Gerechtshof onder andere de ontstaansgeschiedenis van de samenwerking mee. Van meet af aan is duidelijk dat de kosten voor beide partijen worden gemaakt en zijn beide partijen gezamenlijk betrokken bij het aangaan van de kosten en de risico's. Dat beide partijen risico lopen wordt bevestigd door de schadevergoeding die de andere instelling moest betalen bij het beëindigen van de overeenkomst voor het boventallige personeel en de doorlopende huisvestingskosten. Ook moest de andere instelling een deel van het personeel (op detacheringsbasis) overnemen. Belanghebbende heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat zij als penvoerder kosten heeft gemaakt ten behoeve en voor risico van de samenwerking. De Hoge Raad laat de uitspraak van het Gerechtshof in stand.
Overeenkomst afstemmen met Belastingdienst
Deze uitspraak bevestigt wederom dat de Belastingdienst het leerstuk kosten voor gemene rekening erg strikt toepast. In de praktijk wordt het leerstuk kosten voor gemene rekening veelvuldig toegepast. Het beste is om een schriftelijke overeenkomst te hebben die voldoet aan de eisen die de Belastingdienst daaraan stelt. BDO adviseert daarom ook altijd om de overeenkomst vooraf af te stemmen met de Belastingdienst. Bovenstaande uitspraak kan worden gebruikt in gevallen waarin een schriftelijke overeenkomst ontbreekt of niet volledig voldoet. Dan komt het aan op de aanvullende bewijsstukken die kunnen worden verstrekt, waaruit blijkt dat sprake is van een vaste verdeelsleutel en het risico ook alle partijen aangaat. Met name dat laatste is vaak erg lastig aan te tonen.
Bron: BDO
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Omzetbelasting
1116