Met een 80%-regeling hoopt het kabinet dat dga's met een stamrecht-bv hun stamrechtaanspraak dit jaar in één keer zullen opnemen. Dit zou een boost aan de economie kunnen geven en extra belastingopbrengsten genereren. Goede bedoelingen van het kabinet ten spijt, lijkt de Belastingdienst roet in het eten te gooien want de dga die gebruik wil en kan maken van deze regeling komt van een ‘koude kermis' thuis. Het bepalen van de afkoopwaarde van het loonstamrecht in eigen beheer is met zoveel regels en onduidelijkheden omkleed dat van een simpele opname geen sprake is.

Afkoopwaarde

Eind januari publiceerde het CAP (Centraal Aanspreekpunt Pensioenen) in een V&A Besluit de regels rondom de afkoopwaarde van het loonstamrecht in eigen beheer. Deze afkoopwaarde bepaalt uiteindelijk welk bedrag belast is bij opname van het stamrecht. Volgens het CAP moet uitgegaan worden van de berekening voor afkoop die een bank of onafhankelijke verzekeraar zou hanteren. Daarbij telt niet alleen de reservewaarde mee, maar ook kosten-en winstopslagen en zelfs de gezondheidstoestand van de dga.

Boven geeft aan dat het CAP met deze regels de "letters van de Wet volgt". "Het Besluit is op zich inhoudelijk duidelijk, maar het roept wel een aantal uitvoeringsvragen op. Vragen die onherroepelijk tot toekomstige discussies leiden." Boven heeft daarom het CAP al eerder verzocht om meer duidelijkheid.

Reservewaarde

Volgens het CAP moet bij de afkoopwaarde van een loonstamrecht allereerst onderscheid gemaakt worden tussen ‘gerichte stamrechten' en ‘zuivere stamrechten'. In de praktijk zullen de meeste balansvoorzieningen een ‘gerichte stamrecht' betreffen. De fiscale balanswaarde telt daarbij niet als uitgangspunt. Deze moet – om de afkoopwaarde te bepalen – gecorrigeerd worden. Dat gebeurt door de reservewaarde (het bedrag van het opgerente stamrechtkapitaal  bij afkoop) te vermeerderen met de teveel in rekening gebrachte (doorlopende) kosten en te verminderen met de nog niet in rekening gebrachte kosten, alsmede de royementskosten.

"Op zich is dit een duidelijke omschrijving", aldus Boven, "maar het roept meteen een aantal vragen op."

Onduidelijkheden over kosten

Die vragen zien op de behandeling van de kosten. Nu is in de praktijk in het verleden vaak geen rekening gehouden met een kosten-en winstopslag. Boven vraagt zich dan ook het volgende af: "kan in dat geval een dergelijke correctie nog worden meegenomen en zo ja in welke mate? Wat gebeurt er als de kosten-en winstopslag in één keer in de winst is genomen en niet over de jaren is verdeeld?"

Dat zijn echter nog niet alle vragen, want hoe dienen bijvoorbeeld de nog niet in rekening gebrachte kosten eigenlijk te worden bepaald en speelt dit dan alleen als er in het verleden nog geen kosten in aanmerking zijn genomen? Boven benadrukt dat voor de rechtszekerheid het van belang is dat het CAP duidelijk aangeeft hoe in de praktijk met de kosten-en winstopslag moet worden omgegaan.

En dan zijn er nog de royementskosten, oftewel de kosten die direct met de afkoop te maken hebben en die normaal gesproken een verzekeraar bij voortijdige afkoop in mindering zal brengen op de reservewaarde. Voor zover bekend bestaan er volgens Boven geen algemene rekengrootheden voor het bepalen van de royementskosten. "Ook nu is de rechtszekerheid gediend als het CAP hier een bepaalde richtlijn voor zou geven."

Meetellende gezondheidstoestand

De meeste onduidelijkheid bestaat misschien nog wel over de invloed van ‘een meetbaar verminderde, gezondheidstoestand van de verzekerde'. In het V & A Besluit zal een verminderde gezondheidstoestand van de dga de afkoopwaarde verlagen. Het CAP geeft daarbij aan dat de invloed van deze verminderde gezondheidstoestand kan worden vastgesteld door het laten uitvoeren van een gezondheidskeuring door een onafhankelijke verzekeringsarts. Dit is immers wat een onafhankelijke verzekeraar ook zou doen.

Boven vraagt zich af of nu iedere dga die zijn loonstamrecht wenst af te kopen een gezondheidskeuring moet ondergaan om zo discussie in de toekomst te voorkomen. "In dat geval zou het redelijk zijn dat de kosten van de keuring dan ten laste van het resultaat van de bv kunnen worden gebracht, dan wel in mindering komen op de waarde van het stamrecht."

Belang waardecorrecties twijfelachtig

Bovendien is het volgens Boven allemaal ‘lood om oud ijzer' en zadelt de Belastingdienst met de ‘strikte' afkoopregels de dga met een stamrechtaanspraak op met administratieve rompslomp en behoorlijk meer adviseurskosten. Dat terwijl de sanctie alleen maar in het voordeel van de dga uitpakt.

"Indien de vennootschap de afkoopwaarde van het in eigen beheer verzekerde loonstamrecht hoger vaststelt dan de werkelijke afkoopwaarde,  dan zou dit mogelijk tot uitdeling leiden", aldus Boven. "Uitdeling levert echter een lagere belastingdruk op dan die bij afkoop. Een te hoog vastgestelde afkoopwaarde, zou dan weleens voordelig kunnen uitpakken voor de dga als de Belastingdienst achteraf een gedeelte van die afkoopwaarde als uitdeling kwalificeert."

Boven: "Dat er regels moeten zijn staat buiten kijf, maar nu de revisierente voor stamrechten is afgeschaft, kun je je afvragen wat het belang nog is van de aan te brengen waardecorrecties op de afkoopwaarde.  Een lagere afkoopwaarde  (verschil tussen balanswaarde en lagere afkoopwaarde) leidt tot winst bij de vennootschap wat in een later stadium weer als dividend uit de bv kan worden gehaald. Een stukje uitstel van belastingheffing dus, terwijl het kabinet nu juist inhoudingen naar voren wil halen."

"Een hogere afkoopwaarde leidt tot een last binnen de vennootschap die weliswaar direct in de loon-/inkomstenbelasting wordt betrokken maar in de vennootschapsbelasting wel een voordeel oplevert en (op termijn) een lagere heffing in box 2."

Afkoop voor akkoord

Zolang het CAP niet met meer duidelijkheid komt adviseert Boven om iedere afkoop individueel voor akkoord voor te leggen aan de Belastingdienst. "Dit is helaas op dit moment de enige manier  voor de dga om zekerheid te krijgen over de juiste afkoopwaarde van zijn stamrechtaanspraak en om discussie en correcties achteraf te voorkomen."

Bron: Redactie TaxLive