De Belastingdienst heeft op grote schaal persoonlijke gegevens van belastingbetalers - waaronder uitingen op sociale media - van internet gehaald, in een computersysteem opgeslagen en gebruikt bij haar toezicht en fraudebestrijding. Dit gebeurde ondanks interne twijfels over de rechtmatigheid hiervan en over de "herkomst, juistheid en actualiteit" van de opgeslagen data, meldt NRC.
De gegevens werden opgeslagen in de omstreden database RAM, waarvan NRC dit voorjaar de grootschalige inzet onthulde.
De privacyproblemen rond dit jarenlang gebruikte Risico Analyse Model (RAM) zijn nog groter dan in die publicatie omschreven, zo blijkt uit een interne rapportage uit 2017 die demissionair staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit, CDA) na de publicatie van NRC naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Per burger werden er 'honderden verschillende data' opgeslagen. Het was volgens het interne rapport mogelijk om 'nagenoeg alles aan alles te relateren'. RAM werd sinds het jaar 2000 ingezet voor profiling, onder andere op grond van nationaliteit.
Rond 2016 zouden minstens tweeduizend ambtenaren toegang tot de RAM-data hebben gehad, waaronder ook de Douane en de FIOD. Medewerkers konden de informatie zonder controle exporteren. RAM werd ook gebruikt bij de afdeling Toeslagen, wat Van Rij eerder tegen de Tweede Kamer nog ontkende. Daar komt hij nu op terug.
De fiscus wist dat het geautomatiseerd opslaan (scraping) van gegevens die burgers op internet hadden gezet juridisch omstreden was. "De rechtsgrond voor de verwerking van dergelijke gegevens (...) is minimaal onderwerp van discussie en in een aantal gevallen niet toegestaan", luidt het in de interne analyse. Na de komst van de strengere privacywet AVG in 2018 werd het systeem officieel uitgezet, al bleef een deel tot januari 2021 alsnog beschikbaar.
Van Rij en collega-staatssecretaris Aukje de Vries (Toeslagen, VVD) hebben besloten een extern onderzoek in te stellen naar het gebruik van RAM en de gevolgen hiervan voor burgers. Ook de mogelijke rol van RAM in het Toeslagenschandaal komt daarbij aan bod, schrijft de krant.
Bron: NRC
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Belastingrecht algemeen