In het kielzog van het drama rond de onrechtmatige stopgezette kinderopvangtoeslag publiceren media een stroom aan artikelen over het mogelijke hoe en waarom van de kille en juridische opstelling door de Belastingdienst. In een interview met de Volkskrant van dinsdag verwijt oud-medewerkster van de Belastingdienst, Marlies van Eck, haar ex-werkgever teveel vertrouwen te hebben in geautomatiseerde ketenbesluiten, computers die beslissen.
De keten bestaat uit de samenwerking tussen een archipel van instanties en afdelingen die blijven werken met dezelfde basisgegevens. "Als die niet kloppen, klopt niets meer, en niemand die het ziet", zegt zij in de krant. Het is volgens haar een van de antwoorden op de vraag waarom de overheid mensen ziet als nummers, en niet als mensen.
Van Eck was bij de Belastingdienst onder meer werkzaam als 'procesvertegenwoordiger', zoals advocaten van overheidsdiensten worden genoemd. In haar functie kwam ze in aanraking met harde fraudeurs maar ook met slachtoffers van systeemfouten bij de fiscus. En een systeemfout valt niet zomaar te herstellen, blijkt uit haar verhaal.
Het wijzigen van een computersysteem is duur; wie dat binnen de Belastingdienst wil bewerkstelligen moet eerst een 'business case' maken waaruit blijkt wat het bespaart aan bijvoorbeeld personeel. "Vroeger werd eenvoudig de werkinstructie aangepast", zegt Marlies, "maar in de geautomatiseerde wereld kan dat niet. Elke wijziging kost maanden werk. En moet dus wel iets opleveren. Ook daarom verandert er weinig."
Van Eck constateert bovendien een ongelooflijke werklast bij de fiscus: tienduizenden bezwaarschriften moeten weggewerkt bij de Belastingdienst, dus er is geen tijd om na te denken over individuele schade zoals bij de affaire rond de kinderopvangtoeslag, zegt Van Eck. "Het is een zichzelf versterkend systeem, nauwelijks te stoppen. Door technologie is 'stoer' optreden makkelijker geworden; je drukt op een knop en een paar honderd mensen krijgen geen geld meer. Dat is een enorme macht die de overheid nu heeft. Die verleiding is kennelijk groot. Dáár moet het gesprek over gaan", zo adviseert Van Eck in de krant.
Bron: Volkskrant
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Belastingrecht algemeen, Toeslagen en zorgverzekeringswet