Een gedecimeerd aantal aangiftemedewerkers in 2020. Die voorspelling doet Geert de Jong, partner-fiscalist bij Grant Thornton in het rapport ‘Werken in de fiscaliteit – 2015-2016'. Dat is vrij dichtbij! Automatisering is hier de boos- en weldoener tegelijk. Belastingadvies- en accountantskantoren worstelen mede daardoor met de vraag: hoe blijven we de komende jaren op de kaart staan en verdienen we een gezonde boterham? Maar ook: welke bemensing hoort daar dan bij en waar begín je met veranderen? Volgens managementautoriteit Ben Tiggelaar moet er een ander soort tax professional opstaan.
Allereerst even terug naar Geert de Jong. Hij geeft in het genoemde rapport aan dat klanten steeds meer verwachten van hun fiscalist of accountant. De Jong: "De vraag neemt toe naar fiscalisten die ondernemende gesprekken kunnen voeren, data weten te kraken en toekomstscenario's kunnen schetsen. De aangiftepraktijk wordt door automatisering naar verwachting langzaam maar zeker kleiner. Soft skills worden belangrijker in het fiscale vak." Het verhaal voor accountants is weinig anders van toon. Alleen wordt daar al langer geroepen dat ‘de accountant toch vooral adviseur moet worden'. Maar als dat zo gemakkelijk was, liepen er al veel meer blije adviseurs rond. Kortom: idee goed, uitvoering ronduit matig. Accountants en fiscalisten zijn duidelijk op zoek naar de juiste ‘startknop' voor verandering. Het woord is aan Ben Tiggelaar.
De 'startknop' voor verandering
Tiggelaar: "Gedragsverandering is een van de moeilijkste dingen die er zijn. Tegelijkertijd is het precies waar veel organisaties naar op zoek zijn. Onder meer om te kunnen inspelen op de veranderingen in de markt en in technologie. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij, de belangrijkste knop voor verandering, is om allereerst te kijken naar de sterke punten die mensen al hebben. Onderzoek laat zien dat het ontwikkelen van vaardigheden en talenten waarover mensen al beschikken, veel eenvoudiger gaat dan op de klassieke manier. Daarbij wordt namelijk eerst gekeken wat er allemaal niet deugt aan iemand, waarna geëist wordt dat hij werkt aan deze ‘verbeterpunten'."
Tackle de bottleneck
Tiggelaar: "Waar je begint met veranderen, hangt een beetje af van het soort verandering waar je aan denkt! Denk je aan een volledige reorganisatie of wil je bestaande processen verbeteren? In het laatste geval is het gedachtegoed van de Israëlische managementgoeroe Eli Goldratt interessant. Hij geeft aan dat je op zoek moet gaan naar de beperkende factor, de bottleneck, in je processen. In een adviespraktijk kan een proces bestaan uit onder meer het boven water tillen van de klantvraag, het beantwoorden van die vraag en vervolgens het toepassen van deze kennis in een verbetering bij de klant. Pas als je weet welke van deze drie elementen de bottleneck vormt, kun je aan de slag met zinvolle verbeteringen in je organisatie en de samenwerking met de klant."
Goede relaties bouwen
Veranderen is lastig, maar niet onmogelijk. De transformatie naar een meer adviesgericht, toekomstbestendig accountants- of belastingadvieskantoor is uitdagend; vaktechnisch ingestelde medewerkers moeten de slag naar trusted advisor zien te maken. Iemand die daar veel over nagedacht heeft, is David Maister, geeft Tiggelaar aan. "Zijn motto is: ‘People don't care how much you know, until they know how much you care'. Het gáát er niet om of je vaktechnisch het slimste jongetje of meisje van de klas bent. Waar het wel om gaat, is of jij in staat bent om goede relaties op te bouwen met je klanten. Alleen dan zullen ze aan de slag gaan met de oplossingen die je hun aanreikt.
Ook interessant is veranderdeskundige John Kotter. Die zegt: ‘De meeste mensen gaan uit van de benadering analyze ‒ think ‒ change; een cognitieve, rationele manier, waarbij vooral geleund wordt op cijfers. Dat werkt meestal niet. Ben je adviseur, dan kun je beter uitgaan van see ‒ feel ‒ change. Je moet je klant dingen laten zíen, laten voelen, die hem emotioneel raken. Pas als je dat doet, start bewustwording en komt iemand in actie."
Ander soort professional
Er zal een andere fiscale (en accountancy)professional moeten opstaan, stelt Tiggelaar. "De fiscale adviseur of accountant die een intensievere relatie wil met zijn klant, moet zich realiseren dat hij niet de enige speler is. Elke accountant, fiscalist of jurist hoopt dat hij in de lead is in het ‘team' rond de ondernemer, maar er is een hoop concurrentie en overlappende expertise. Om een serieuze kans te maken, kun je niet anders dan echt luisteren naar de behoefte van de klant. De eerste vraag is niet: hoe kunnen wij voldoende uren verkopen? De eerste vraag hoort te zijn: wat is het echte probleem waar deze specifieke klant een oplossing voor zoekt? Eerst goed luisteren dus. Alleen op die manier kun je een betekenisvolle relatie opbouwen."
Laten uitblinken
Tiggelaar: "Een risico in veel bedrijven is dat goede vakspecialisten er ‒ juist omdat zij hun huidige werk zo goed doen ‒ allerlei taken bij krijgen. Dat zijn leidinggevende of commerciële taken, die echt heel andere competenties vragen. Ik zou daar dus heel voorzichtig mee zijn. Kijk bij je promotiebeleid expliciet naar de sterke punten die mensen hebben. Die taken waar ze goed in zijn en waar ze zich ook goed bij voelen. Dat geldt zowel voor je werving en selectie als bij je doorgroeibeleid. Wie niet goed is in leidinggeven en zich daar ook niet plezierig bij voelt, doe je geen plezier met een managementfunctie. En zijn of haar toekomstige medewerkers zitten daar ook niet op te wachten, " constateert hij droog.
Opnieuw beginnen...
Speciale ‘videogast' tijdens de MBA in 1 dag op 18 maart 2016 waar Ben Tiggelaar spreekt, is de Amerikaan Ken Blanchard, een klasse apart op managementgebied. Hij zette in de jaren '60 het situationeel leiderschap op de kaart. Kort gezegd: leidinggeven, afgestemd op iemands ontwikkelingsniveau. Tiggelaar: "Die zienswijze maakt ook gelijk korte metten met die dommige, absolute uitspraken als ‘aan professionals moet je geen leidinggeven' of ‘alle accountants zijn zelfsturende professionals'. Dat is veel te simplistisch. Iemand die begint aan een nieuwe taak ‒ zoals adviseren ‒ heeft aansturing nodig. Dat geldt voor iedereen, ongeacht bagage of leeftijd: je begint weer ‘onderaan' en ja, daarbij heb je ondersteuning nodig. Niet iets om je voor te schamen!"
--------------------------------------------
(advertorial)
MBA in één dag + masterclass 'van accountant/adviseur naar ondernemende business partner'
Wolters Kluwer is een unieke samenwerking aangegaan met 'MBA in één dag' van Ben Tiggelaar. Op 18 maart a.s. neemt hij u op gedreven wijze u mee langs de beste inzichten uit 8 meter managementboeken. Maar er is meer! Door u in te schrijven voor MBA in één dag, krijgt u automatisch ook toegang tot de speciale masterclass 'Van accountant/adviseur tot ondernemende businesspartner' door Jan van Setten. Kortom, twee inspiratiedagen voor de prijs van één. Meer info: www.wolterskluwer.nl/tax/mbain1dag.
---------------------------------------------
Bron: Redactie TaxLive / Interview door Annemarie Oord
2