Blog Arjo van Eijsden: Mijn gedachten gaan terug naar de middelbare schooltijd. Onze klas leest het gedicht ‘Encore' van Geerten Gossaert, dat zo prachtig begint: "In het midden van mei, als de nachtegaals zingen, En de avondglans huwt aan den morgenschen schijn, Als de schuchtere geur van de late seringen Zich mengt met den geur van de vroege jasmijn."
Dit gedicht komt uit de bundel ‘Experimenten' waarover Albert Verwey in een brief aan Gossaert het volgende opmerkte:
"‘Experimenten' noemt ge de verzameling van uw verzen. Dat wil wel zeggen dat ge u zeer bewust acht, dat ge met de bestanddeelen van uw ziel aan de eene en met die van de taal aan de andere zijde proeven neemt in hoever ze zich willen saamvoegen, dat ge dus in geen geval op wilt treden noch als door uw ziel noch als door de demon van de taal gedreven, maar als een inspiratie-looze, een tot eigen probeeren genoopte mensch."
Fiscale experimenten
Waar Geert Gossaert ongeveer 100 jaar geleden experimenteerde met de taal- en de dichtkunst, daar gaat de Belastingdienst binnenkort aan de slag met fiscale experimenten. In het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2016 dat op Prinsjesdag 2015 is gepubliceerd, is een zogenaamde ‘experimenteerbepaling' opgenomen.
Het gaat om een nieuwe bepaling in de Invorderingswet 1990 die het mogelijk maakt dat de ontvanger bij de invordering van belastingschulden kan afwijken van de wet, maar wel onder de voorwaarde dat de belastingschuldige het daarmee eens is en er overigens niet minder belasting dan anders wordt ‘opgehaald'.
Memorie van toelichting
Louter afgaand op de voorgestelde wettekst, wordt niet helemaal duidelijk wat hiermee nu precies wordt bedoeld. De Memorie van toelichting zegt hierover het volgende: "De interactie tussen de Belastingdienst en belastingplichtigen wordt voor een belangrijk deel bepaald door de formele wetgeving op het terrein van de heffing en van de inning. Om ook bij de vormgeving van de formele wetgeving weloverwogen keuzes te kunnen maken, is ruimte nodig om verschillende opties te beproeven. Het beproeven van opties voor de wetgeving, hierna aangeduid als experimenten, heeft een wettelijke basis nodig."
En ook: "Die keuzes moeten weloverwogen gemaakt worden en het liefst ook beproefd worden. (…). [U]iteindelijk gaat het erom of het ‘in het echt' werkt, in de interactie met echte belastingplichtigen." Volgens de Memorie van toelichting valt te denken aan de ‘vernieuwing van de dienstverlening van de Belastingdienst en de ontwikkeling van daarbij in te zetten systemen en toepassingen voor de ICT. Daarbij gaat het zowel om de heffing als om de inning van belastingen.
Toelichting
Mij klinkt het allemaal nog erg vaag in de oren. De artikelsgewijze toelichting is iets concreter: "In het kader van de invordering kan daarbij bijvoorbeeld gedacht worden aan ruimere mogelijkheden tot verrekening en het aanbieden van (digitale) betalingsmogelijkheid zonder voorafgaande belastingaanslag."
En ook: "Een experiment waaraan gedacht kan worden is de heffing zonder voorafgaande belastingaanslag." Hoewel dit iets minder abstract is, is mij nog steeds niet duidelijk wat de Belastingdienst nu precies voor ogen heeft met de voorgestelde experimenteerbepaling.
Dat vroeg de Raad van State zich ook af. Het kabinet gaf daarop het volgende antwoord: "De Afdeling merkt terecht op dat de toelichting op het voorgestelde artikel breed is geformuleerd en in dat opzicht minder duidelijkheid biedt over de experimenten die het kabinet voor ogen heeft. (…). Het kabinet kan op dit moment simpelweg niet zeggen wanneer de Belastingdienst klaar is voor welke experimenten. Zodra dit het geval is, wil het kabinet echter geen kansen missen om opties te beproeven als gevolg van het ontbreken van een wettelijke basis. Om die reden vindt het kabinet het invoeren van een experimenteerbepaling nu noodzakelijk."
Toekomst
Tja. Als ik het goed begrijp, wordt er nu een bepaling ingevoerd om in de toekomst iets te kunnen doen waarvan niet gezegd kan worden wat het precies inhoudt en wat daarvan de gevolgen zijn. Kennelijk overweegt de Belastingdienst (onder andere?) om in de toekomst belasting te gaan heffen en te innen zonder voorafgaande belastingaanslag
Moeten we dan bijvoorbeeld denken aan een aangiftebelasting voor de inkomsten- en vennootschapsbelasting waarbij de belasting op aangifte wordt afgedragen? En hoe zullen die experimenten dan precies plaatsvinden? Wordt er dan een soort pilot gestart waarbij een beperkte groep belastingplichtigen met deze nieuwe heffings- en inningssystematiek te maken krijgt? En wat zijn dan de rechtsgevolgen van een dergelijke pilot?
Het zijn vragen waarop ik het antwoord niet weet. Kortom, het wordt tijd dat de wetgever zich nader uitlaat over de voorgestelde experimenteerbepaling.
Afgelopen dinsdag (22 september) overleed Yogi Berra, bij leven achtervanger bij de New York Yankees. Buiten het honkbal was Yogi Berra vooral bekend vanwege zijn verschillende versprekingen en quasifilosofische uitspraken.
Tijdens het schrijven van deze blog moest ik aan één van zijn uitspraken denken: "You've got to be very careful if you don't know where you are going, because you might not get there." Het lijkt mij verstandig als de Belastingdienst dit voor ogen houdt.
Bron: EY
0