De financiering van een woning vindt meestal plaats met een lening bij een bank. Maar als ouders over vrij beschikbaar spaargeld beschikken, kunnen zij (een deel van) de lening verstrekken. We spreken in dat kader ook wel over 'de familiebank'.
In de praktijk komt het regelmatig voor dat kinderen geld lenen bij hun ouders voor de aankoop van een woning. Een dergelijke 'familiebanklening' kan voor beide partijen voordelig zijn. Daarnaast kan slim gebruik worden gemaakt van de schenkingsvrijstellingen.
Voordelen voor het kind
De rente die de koper betaalt voor een lening die is afgesloten voor de eigen woning is onder voorwaarden aftrekbaar als eigenwoningrente. Het maakt voor deze renteaftrek niet uit of het geld is geleend van een bank of van de ouders.
Naarmate iemand naar verhouding tot de waarde van de woning meer leent bij de bank, betaalt diegene ook meer rente. Bovenop de 'basisrente' berekent de bank namelijk een renteopslag die hoger wordt, naarmate iemand – in verhouding tot de woningwaarde – meer leent. Als het kind een gedeelte van de benodigde financiering bij de bank leent, betaalt het kind hiervoor een lagere rente. De bank berekent in dat geval immers minder of geen renteopslag.
Voordelen voor de ouder
Een ouder met een vermogen (sparen/beleggen) van meer dan € 30.360 (bedrag 2019; voor fiscale partners (o.a. gehuwden) geldt een vrijstelling van in totaal € 60.720), betaalt jaarlijks belasting over zijn vermogen boven dit bedrag via de vermogensrendementsheffing van box 3. Vanwege de huidige lage rentestand blijft er van de ontvangen rente op een spaarrekening weinig of niets over en het kan zelfs zo zijn dat de ouder op zijn vermogen inteert. Het kan dan voordelig zijn om het geld uit te lenen tegen een hogere rente aan een kind. Die rente moet wel marktconform zijn, anders zal de Belastingdienst een schenking constateren.
Schenkingsvrijstelling
Bij het inrichten van de familiebank kan gebruik worden gemaakt van de schenkingsvrijstellingen voor schenkingen van ouders aan kinderen. De wet kent in 2019 verschillende schenkingsvrijstellingen:
- De vrijstelling voor een schenking van ouders aan hun kinderen. Ouders mogen (samen) per kalenderjaar een bedrag van maximaal € 5.428 belastingvrij schenken. Deze vrijstelling kan eenmalig worden verhoogd voor een schenking van ouders aan hun kinderen in de leeftijd tussen de 18 en 40 jaar: maximaal € 26.040. In plaats van maximaal € 26.040 geldt een maximum van € 54.246 als het kind het geld gebruikt om een 'dure' studie te betalen. Gebruikt het kind de schenking voor de eigen woning, dan geldt in plaats van € 26.040 een vrijstelling van maximaal € 102.010;
- De algemene vrijstelling van maximaal € 2.173 per jaar die geldt ongeacht de relatie met de schenker. Deze vrijstelling kan voor iemand tussen de 18 en 40 jaar voor één kalenderjaar worden verhoogd tot € 102.010 indien het om een schenking voor de eigen woning gaat.
Sinds 1 januari 2017 is er een regeling waarmee de vrijstelling voor schenkingen in verband met de eigen woning onder voorwaarden gespreid over drie achtereenvolgende kalenderjaren mag worden benut. Meer informatie over de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning staat hier.
Rekenvoorbeeld
Hoe de familiebank in een concreet geval financieel uitpakt, is een kwestie van rekenen. Een rekenvoorbeeld staat hier.
Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden