Al sinds 1838 geldt in Nederland de wettelijke algehele gemeenschap van goederen als basisstelsel voor het huwelijksvermogensrecht. Dit betekent dat wanneer niet in huwelijkse voorwaarden geheel of gedeeltelijk van dit stelsel wordt afgeweken, men huwt in algehele gemeenschap van goederen. D'66, PvdA en VVD hebben in 2014 een wetsvoorstel ingediend om dit systeem te wijzigen. Zij willen daarmee meer aansluiten op de huidige wensen van de bevolking en de internationale trend.
Het wetsvoorstel is op 17 februari jl. behandeld in de Tweede Kamer. De belangrijkste wijziging is dat onder het nieuwe stelsel de wettelijke gemeenschap van goederen wordt beperkt tot het vermogen dat de echtgenoten hebben opgebouwd gedurende het huwelijk. Voorhuwelijks vermogen, evenals tijdens het huwelijk ontvangen giften en erfenissen, behoren onder het nieuwe stelsel niet tot de gemeenschap van goederen. De gedachte hierachter is dat enkel wat door de inspanning van beide echtgenoten tijdens het huwelijk wordt verworven, aan beiden toekomt. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.
Beperkte gemeenschap van goederen
De belangrijkste voorgestelde wijziging is dat de huwelijkse gemeenschap van goederen wordt beperkt tot datgene wat beide echtgenoten gedurende het huwelijk hebben opgebouwd. Ook goederen en schulden die de echtgenoten voorafgaand aan het huwelijk reeds in gezamenlijke eigendom hadden, vallen in de beperkte gemeenschap, ongeacht de eigendomsverhouding: een woning die (voor het huwelijk) voor 25% in eigendom is van de vrouw en voor 75% van de man, komt hen na het ja-woord dus beiden voor 50% toe. De privé voorhuwelijkse bezittingen en schulden blijven privé vermogen.
Automatische uitsluiting van erfenissen en schenkingen
Erfenissen en schenkingen worden in het wetsvoorstel geheel van de huwelijkse gemeenschap uitgesloten, ongeacht wanneer deze worden verkregen. Wel hebben erflaters en schenkers een mogelijkheid om hiervan af te wijken. Zij kunnen in een zogenaamde insluitingsclausule bepalen dat een schenking of erfrechtelijke verkrijging alsnog tot de huwelijksgemeenschap zal behoren.
Ook door de bekende ‘flexibele' uitsluitingsclausule, waarbij wordt bepaald dat enkel bij echtscheiding de schenking of erfenis wordt uitgesloten van de huwelijkse gemeenschap, kan worden afgeweken van de wettelijke uitsluiting. Voor de praktijk betekent dit dat er bij een schenking of een testament nog steeds dient te worden bedacht of en in welke mate uitsluiting gewenst is.
Ondernemingsvermogen
Ondernemingsvermogen ontstaan voorafgaand aan het huwelijk wordt onder de voorgestelde regeling privé vermogen. Om te garanderen dat het vermogen dat met deze onderneming wordt opgebouwd tijdens het huwelijk nog wel tot de beperkte gemeenschap gaat behoren, is een regeling opgenomen waarbij een redelijke vergoeding toekomt aan de gemeenschap voor kennis, vaardigheden en arbeid verricht door een van de echtgenoten. Op deze wijze wil men voorkomen dat de echtgenoot met een onderneming zijn privé vermogen onevenredig laat toenemen door de vergoeding voor zijn inspanningen niet werkelijk uit te keren.
Administratie/bewijsregeling
Door het nieuwe stelsel zullen er vaak door het huwelijk drie vermogens ontstaan: privé vermogen van de man, privé vermogen van de vrouw en gemeenschappelijk vermogen. Wanneer bij een echtscheiding de aanspraken op privé goederen niet kunnen worden bewezen, worden deze goederen vermoed gemeenschappelijk te zijn. Het niet goed bijhouden van de administratie kan dus leiden tot een algehele gemeenschap van goederen.
Huwelijkse voorwaarden
Het is onder de voorgestelde nieuwe regeling nog steeds mogelijk om huwelijkse voorwaarden op te maken zoals onder het huidige recht. Daarbij kan er eveneens voor worden gekozen in algehele gemeenschap van goederen te trouwen.
Bestaande situaties
Wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen, worden de hierboven beschreven veranderingen alleen van toepassing op gemeenschappen van goederen die zijn ontstaan na de inwerkingtreding van de wetswijziging. Alleen degenen die na inwerkingtreding van de wet huwen of in hun huwelijkse voorwaarden het huwelijksvermogensregime wijzigen, vallen onder de nieuwe regeling. Of en wanneer de wet in werking zal treden, is vooralsnog onbekend.
Bron: EY
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Huwelijksvermogensrecht
4