Boeren zijn de laatste tijd niet meer weg te denken uit het dagelijkse nieuws. Het stikstofbeleid loopt daarbij meteen in het oog maar dat is slechts een van de vele Europese verplichtingen waar deze beroepsgroep tegen aanloopt. Nederlandse boeren leken internationaal even alleen te staan in hun onvrede over de Europese en nationale regels maar hun verzet kreeg al snel een vervolg in andere landen.

Nijhuis en gastheer Schenk tonen in hun podcast veel sympathie voor de boeren. Nijhuis: “Ik snap wel dat voor de boer de maat bijna vol is. De regeldruk is enorm en voor Nederlandse boeren geldt specifiek dat ze dan ook nog eens het stikstofdossier voor hun kiezen krijgen. Dat is dusdanig veel omvattend. Probeer daar maar eens mee om te gaan naast alle andere zorgen voor je bedrijf.”

Toch beschouwt Nijhuis het tumult het liefst vanuit fiscaal perspectief. Hij is in het dagelijkse leven senior belastingadviseur bij Flynth en heeft onlangs Bert van den Kerkhof opgevolgd als voorzitter van de Vaksectie recht bij de Vereniging van Accountants- en Belastingadviesbureaus, de VLB. De VLB is een fiscaal juridische en bedrijfskundige ‘denktank’ en adviseur voor LTO, de grootste agrarische belangenbehartiger in Nederland. Vanuit die rol vindt Nijhuis het belangrijk dat de grote agro-dossiers zoals het landbouwbeleid, de stikstofproblematiek, subsidies, de herwaardering van landbouwgronden, de bedrijfsopvolgingsregeling, de landbouwvrijstelling en natuurlijk de Europese en de internationale problematiek in de schijnwerpers worden gezet. Hij en Schenk laten de maatschappelijke onrust dan ook snel voor wat het is en duiken de rest van hun gesprek in de enorme diversiteit aan fiscale onderwerpen die de sector rijk is.

Landbouwvrijstelling

De dreigende afschaffing van de landbouwvrijstelling blijft een heet hangijzer voor beide fiscalisten. Nijhuis: “De landbouwvrijstelling is er niet voor niets en bedoeld om een bedrijf makkelijk over te nemen of voort te zetten. Wat veel mensen niet weten is dat het die boer helemaal niet gaat om het te gelde maken van zijn grond. Nee, hij ziet het meer als een doorgeefluik voor toekomstige generaties. Hij heeft de grond te leen. Daar moet je geen heffing op gaan leggen die wordt doorgeschoven naar volgende generaties. Een opvolger krijgt namelijk een probleem met deze alsmaar groter wordende latente belastingclaim als ie bij de bank gaat aankloppen voor een bedrijfsfinanciering. De landbouwvrijstelling heeft dus wel degelijk een belangrijke functie.”

Nijhuis zou wel kunnen leven met een beperking van de vrijstelling tot alleen de cultuurgronden, waarbij hij benadrukt dat er dan wel goed overgangsrecht moet worden geregeld. Dat overgangsrecht zal een tegenbewijsregeling moeten bevatten voor het geval men in het Haagse kiest voor een eenvoudige regeling zoals bijvoorbeeld één die aansluit bij de waardering voor verpachte gronden in box 3.

Voortzettingsvereiste

Een andere problematiek in de agro-fiscaliteit is het voortzettingsvereiste in de bedrijfsopvolgingsregeling voor de schenk- en erfbelasting. Nijhuis geeft een specifiek voorbeeld: “Stel iemand neemt een melkveebedrijf over maar na wat fikse rugklachten wordt dat melken steeds lastiger. Die ondernemer besluit om binnen de voortzettingstermijn van vijf jaar over te schakelen naar jongvee. Dan zegt de overheid, ‘dat is een andere onderneming’ terwijl een leek, staande voor het hek van dat bedrijf, zegt: ‘niets veranderd, daar lopen nog steeds koeien’. Het wordt een fiscaal en daardoor financieel probleem voor de voortzettende melkveehouder omdat hij niet voldoet aan het voortzettingsvereiste terwijl het bedrijfskarakter niet noemenswaardig is veranderd. Ik vraag daar in overleg met de overheid en politiek veel aandacht voor.”

Vruchtwisseling

Wat Nijhuis professioneel ook dwars zit is de fiscale behandeling van vruchtwisselingssituaties binnen de doorschuifregelingen en de bedrijfsopvolgingsregeling. Vruchtwisseling, of wisselbouw, is het na elkaar telen van verschillende gewassen op hetzelfde perceel, met als doel om bodemziekten te voorkomen. Voor de vruchtwisseling wordt de grond tijdelijk uit gebruik gegeven aan een andere landbouwer. De BOR en DSR mogen worden toegepast, op voorwaarde dat een teeltpachtovereenkomst wordt gesloten met alle betrokken partijen.

Nijhuis prijst het meedenken van de overheid toen die in 2023 besloot om de vruchtwisseling toch als onderdeel mee te nemen in de BOR en DSR. Vruchtwisseling is in wezen immers verhuur van onroerend goed, wat is uitgezonderd van de regelingen. “Maar aan die teeltpachtovereenkomst zitten te veel haken en ogen om het te laten werken in de praktijk. Ik pleit er dan ook voor om het vruchtwisselingsbegrip uit de inkomstenbelasting over te nemen voor deze situaties. Koppel de BOR gewoon aan de IB”, adviseert de agro-specialist.

Nijhuis en Schenk praten aanstekelijk over de agro-fiscaliteit en komen met de ene na de andere oplossing voor prangende fiscale kwesties voor de boer. Na een half uur beseft gespreksleider Sylvester Schenk dat je nooit raakt uitgepraat over de agro-fiscaliteit en bedankt zijn gast: “Dat we je niet voor het laatst hebben gesproken. Ik kijk alweer uit naar de volgende keer.”

De podcast met Robin Nijhuis is te beluisteren op de website van het RB.

---------------------------------------

Deze podcast met Robin Nijhuis is een aflevering uit RB Podcast, een initiatief van het Register Belastingadviseurs. Deze en andere afleveringen zijn gratis te beluisteren via de podcastplatforms Spotify en Apple Podcast. Kijk ook op de website van het Register Belastingadviseurs voor de andere afleveringen over box 3, btw en facturen, DAC7, UBD en tal van andere onderwerpen met steeds wisselende gasten.