Een zoon kan de rente van de van zijn ouders geërfde aflossingsvrije hypothecaire leningen niet aftrekken. De rechtbank oordeelt dat het overgangsrecht voor bestaande eigenwoningschulden niet van toepassing is.
De zaak (26 april 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:2318) verloopt als volgt. Man en vrouw overlijden in 2012. Hun zoon en dochter erven ieder voor 50% de ouderlijke woning en twee aflosvrije hypothecaire geldleningen. Ze proberen tevergeefs de woning te verkopen. Op 1 mei 2013 gaat de zoon in de voormalig ouderlijke woning wonen. Vanaf die datum trekt hij de helft van de hypotheekrente af, hierin gesterkt door een mededeling van een medewerker van de Belastingdienst en de informatie op de website van de Belastingdienst. De inspecteur weigert de aftrek.
De rechtbank constateert dat de woning pas op 1 mei 2013 een eigen woning voor de zoon is. Daarom is er geen sprake zijn van een bestaande eigenwoningschuld in de zin van het overgangsrecht van artikel 10bis.1 Wet IB 2001. Nu niet aan de aflossingsverplichting van artikel 3.119a Wet IB 2001 is voldaan, is de betaalde rente niet aftrekbaar.
Het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt evenmin. De zoon kan niet bewijzen dat de Belastingdienst een expliciete toezegging heeft gedaan dat de hypotheekrente in zijn specifieke situatie aftrekbaar is. Daarnaast staat op de website van de Belastingdienst vermeld dat aan nadere voorwaarden moet worden voldaan.
Belang voor de praktijk
In het licht van de wettelijke bepalingen is de uitspraak van de rechtbank niet verrassend. In de praktijk zijn er overigens wel situaties denkbaar waarbij de rente van de geërfde hypothecaire geldleningen wel aftrekbaar is voor erfgenamen. Het uitgangspunt is natuurlijk dat de geërfde woning voor de erfgenaam een eigen woning vormt (artikel 3.111 Wet IB 2001).
Overgang bestaande eigenwoningschuld op partner
Artikel 10bis.1 lid 7 Wet IB 2001 bepaalt dat in de gevallen waarin door boedelmenging door voltrekking van een huwelijk of door wijziging van huwelijkse voorwaarden of krachtens erfrecht een schuld die bij de (overleden) partner kwalificeerde als bestaande eigenwoningschuld overgaat op de andere partner, die schuld voor die andere partner kwalificeert als bestaande eigenwoningschuld. De voor de schuld verstreken periode van de 30-jaarstermijn gaat dan ook over op de andere partner. De overgang leidt niet tot toepassing van de bijleenregeling.
Overgang bestaande eigenwoningschuld op andere erfgenamen
Als de geërfde hypothecaire geldlening kwalificeert als bestaande eigenwoningschuld is de rente aftrekbaar. Op grond van het overgangsrecht van artikel 10bis.1 Wet IB 2001 zal in geval van een erfrechtelijke verkrijging van een hypothecaire geldlening vóór 1-1-2013 het overgangsrecht gelden. De hypotheekrente is aftrekbaar en er geldt geen aflossingsverplichting.
Voor een erfrechtelijke verkrijging van een hypothecaire geldlening vanaf 1-1-2013 is het overgangsrecht niet van toepassing tenzij de erfgenaam/verkrijger al een lening had waarop het overgangsrecht van toepassing is. Dit is bijvoorbeeld het geval als een kind al vóór 1-1-2013 een eigenwoning(schuld) heeft, de ouderlijke woning en bijbehorende schuld erft en vervolgens in voormalig ouderlijke woning gaat wonen. Vooropgesteld dat de geërfde schuld niet hoger is dan de al bestaande eigenwoningschuld (artikel 10bis.8 Wet IB 2001) slaagt een beroep op het overgangsrecht. Overigens kan de bijleenregeling in deze situatie (verhuizing naar een andere eigen woning) wel spelen.
Omzetting lening
Als een beroep op het overgangsrecht van artikel 10bis.1 Wet IB 2001 niet mogelijk is, dan kan de lening mogelijk worden omgezet zodat wordt voldaan aan de eisen van een eigenwoningschuld van artikel 3.119a Wet IB 2001. Dit houdt in dat er ten minste annuïtaire aflossing plaatsvindt, de looptijd maximaal 360 maanden is en dat aan de aflossingsverplichting wordt voldaan. Voor een eventuele omzetting is advies en overleg met de geldverstrekker onontbeerlijk.
Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Inkomstenbelasting
8