De zaak (16 november 2018 ECLI:NL:HR:2018:2134) verloopt als volgt. Man en vrouw zijn gehuwd op huwelijkse voorwaarden bezitten samen de echtelijke woning. In 2009 zijn ze gescheiden. De man blijft vooralsnog in de woning wonen en betaalt in 2009, 2010 en 2011 alle hypotheekrente en premie levensverzekering (KEW). De man trekt het door hem betaalde deel dat de ex-echtgenote aangaat af als onderhoudsverplichting.

De Hoge Raad constateert dat er geen sprake is van een overeenkomst op grond waarvan de man het aandeel van de ex-echtgenote in de woonlasten betaalt. Evenmin is er sprake van een verplichting op basis een rechterlijke beslissing inzake een alimentatieverplichting. Het door de man betaalde aandeel van de ex-echtgenote in de woonlasten is dan ook niet aftrekbaar bij de man.

Belang voor de praktijk

Het komt in de praktijk vaker voor dat ex-partners bepalen dat degene die achterblijft in de voormalig echtelijke woning de hypotheekrente betaalt. In verband met de fiscale aftrekbaarheid wordt in het echtscheidingsconvenant dan opgenomen dat een deel van de totaal verschuldigde hypotheekrente als alimentatie wordt aangemerkt. Daarbij moet ook rekening worden gehouden met de fiscale gevolgen voor de ex-echtgenote die niet in de woning achterblijft. Als de helft van de hypotheekrente is aan te merken als alimentatie, is er sprake van aftrekbaarheid bij de alimentatieplichtige en belastbaarheid bij de alimentatiegerechtigde. De alimentatiegerechtigde kan vervolgens bij de aangifte inkomstenbelasting een deel van de hypotheekrente in aftrek brengen. Dit kan uiteraard alleen zolang de woning nog als eigen woning is aan te merken. Volgens de regeling bij echtscheiding van artikel 3.111, lid 4, Wet IB 2001 geldt de woning nog gedurende 24 maanden als eigen woning. Na deze periode is de rente voor degene die de voormalig echtelijke woning heeft verlaten niet meer aftrekbaar. Het aandeel in woning en lening verhuizen dan naar box 3.

Ter voorkoming van onaangename fiscale en financiële gevolgen tijdens of na de echtscheiding verdient het aanbeveling advies in te winnen over de vormgeving van afspraken over de voormalig echtelijke woning, de hypotheekrente en de alimentatie. De publicatie van de Belastingdienst 'Fiscale aandachtspunten echtscheidingsconvenant en eigen woning' kan hierbij nuttig zijn.

Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden