Actieplan

Op 17 juni 2015 presenteerde de Europese Commissie een actieplan voor een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie. Daarmee staat de Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB) weer op de agenda. De Commissie wil stapsgewijs een verplichte CCCTB invoeren voor tenminste multinationale ondernemingen. De eerste stap zal de gemeenschappelijke belastinggrondslag zijn, oftewel CCTB. Consolidatie volgt pas veel later. Om de pijn van CCTB in plaats van CCCTB te verzachten, komt er een regeling die grensoverschrijdende verliesneming mogelijk maakt.
Het nieuwe CCCTB-voorstel van de Europese Commissie staat gepland in 2016. Ook blijkt uit het actieplan dat de Europese Commissie stappen wenst te zetten op het gebied van wat gemakshalve transfer pricing genoemd kan worden. Belastingheffing daar waar waarde wordt toegevoegd.

Inmiddels is duidelijk hoe het kabinet aankijkt tegen het actieplan. De kabinetsappreciatie van het plan is op 6 juli naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin maakt staatssecretaris Wiebes van Financiën nogal wat voorbehoud. Zo geeft hij aan dat het kabinet waakt voor harmonisatie die verder gaat dan strikt noodzakelijk en dat een nieuw voorstel vergezeld dient te gaan van een grondige impactanalyse. De redactie van TaxLive vroeg Hans van den Hurk (professor aan de Maastricht University en tax specialist bij Quantera Global) om een reactie op de kabinetsappreciatie.

Waarom is de kabinetsappreciatie op het actieplan zo positief te noemen?

"Uit de reactie blijkt dat de staatssecretaris de discussie serieus neemt en dat hij geen voorstander is om als Europa het voortouw te nemen op bijv. het gebied waar Europa een systeem wenst waarbij belasting daar wordt geheven waar de waarde wordt ‘toegevoegd'. De staatssecretaris geeft juist aan te willen wachten op de uitkomsten van het BEPS-project van de OESO/G20. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Ook laat de staatssecretaris zich uit over de CC(C)TB plannen. Over CCCTB is de staatssecretaris niet positief. De verdeelsleutels werken in het nadeel van Nederland. Maar ook over CCTB heeft de staatssecretaris een genuanceerde mening. Terecht stelt hij zich de vraag of een verplichte CCTB (zonder consolidatie) substantiële positieve economische effecten heeft voor alle lidstaten. Wie tussen de regels doorleest ziet hierin een belangrijke constatering dat een gemeenschappelijke belastinggrondslag niet alleen voordelig moet zijn voor de grote maakindustrieën zoals Duitsland, maar ook voor de kleinere landen waaronder Nederland met een kennis- en een diensteneconomie. De staatssecretaris waakt over de Nederlandse fiscale concurrentiepositie en dat is prettig om te weten."

Unanimiteit stemt tot nadenken?

"Bij belastingmaatregelen op Europees niveau geldt het unanimiteitscriterium en daar schuilt een gevaar. Stemmen alle 28 lidstaten straks in met een geharmoniseerd vennootschapsbelastingstelsel, dan is er geen weg meer terug. Niet voor niets benadrukt de staatssecretaris dat men moet beseffen dat als de EU een gemeenschappelijke belastinggrondslag invoert, deze alleen kan worden gewijzigd met unanimiteit. Niet alleen gaat dit ten koste van de slagvaardigheid om wetgeving te wijzigen (alle lidstaten moeten dan weer instemmen), maar je geeft een hele belangrijk troef weg. Nederland kan dan niet meer naar eigen inzicht de vennootschapsbelastinggrondslag aanpassen om het vestigingsklimaat te verbeteren of om in te grijpen als belastingontduiking/ontwijking dreigt. Dit tast, zoals de staatssecretaris stelt, de soevereiniteit van lidstaten aan en dat is een terechte opmerking."

Geen voorstander van CCTB, maar wel van CCCTB?

"Het klopt inderdaad dat ik geen voorstander ben van CCTB, maar wel van een optionele CCCTB zoals ik al eens uiteengezet heb in een eerdere column voor TaxLive. Het kiezen voor een EU-systeem met een EU belastbare basis levert veel voordelen op voor het internationale bedrijfsleven. Denk aan een sterke vermindering van de compliance kosten (aangiftes voor 28 landen indienen bij een loket) en je hebt niets meer te maken met transfer pricing. De voordelen van een optionele CCCTB wegen ruimschoots op tegen een uitvoeringstechnisch nadeel voor de betrokken lidstaten dat ze twee systemen zouden moeten ‘ beheren'. Dat is op te lossen met het creëren van een speciaal team binnen de Belastingdienst dat zich bezig houdt met deze problematiek. Het aantal bedrijven dat gebruik zou willen maken van CCCTB is namelijk beperkt. Maar ieder Nederlands bedrijf dat daardoor slagvaardiger wordt, is er een."

Grensoverschrijdende verliescompensatie. Een ondoordachte maatregel?

"De Europese Commissie wil met de grensoverschrijdende verliescompensatie een positief gebaar uitbrengen naar het bedrijfsleven om CCTB te omarmen, maar deze maatregel is echt een grens te ver. De staatssecretaris verwacht zéér terecht dat de steun van lidstaten hiervoor beperkt zal zijn en geeft aan dat het kabinet beducht is voor de mogelijke gevolgen van het invoeren van de grensoverschrijdende verliesverrekening. Die gevolgen zijn wat mij betreft niet te onderschatten. Men creëert een gedrocht van een systeem dat ook nog eens fraudegevoelig is en aanspoort tot fiscale planning. Bedrijven zullen immers verliezen willen laten neerslaan in de voor hen meest gunstige landen. Het levert ook nog eens de nodige spanning op tussen de lidstaten en hun Belastingdiensten die zullen moeten bepalen of het verlies in een ander land terecht is toegepast. Mocht de Europese Commissie met een concreet wetsvoorstel voor grensoverschrijdende verliesverrekening komen, dan wil het kabinet een impactanalyse van deze maatregel en dat is geen overbodig verzoek.

Wat is je conclusie?

"De Europese Commissie draaft door ten aanzien van fiscale harmonisatie en gelukkig doorziet de staatssecretaris dit spel. Het is tijd om op de rem te trappen aangezien we in Nederland en diverse andere landen uiteindelijk een hoge prijs gaan betalen."

Bron: Redactie TaxLive