Volgens het kabinet wordt met de inlichtingenplicht "een actieve bijdrage geleverd aan de aanpak van de internationale belastingontwijking". De maatregel werd eind augustus al aangekondigd, in de reactie van het kabinet op onderzoek naar Nederlandse doorstroomvennootschappen die rente of royalty's uit het buitenland ontvangen en rente of royalty's aan het buitenland betalen. Volgens diverse NGO's dienen dergelijke vennootschappen alleen maar het ontwijken van belastingen en dragen ze niet of nauwelijks bij aan de Nederlandse economie. Bovendien werken onder meer de G20, de Europese Commissie en de OECD aan maatregelen die belastingontwijking moeten verminderen en zo de belastingdruk voor multinationale ondernemingen hoogstwaarschijnlijk zullen verhogen.

Ontmoedigen

Nederland stond altijd op het standpunt dat alleen internationaal gecoördineerde maatregelen zinvol zijn, maar kondigde eind augustus toch aan zelf initiatief te nemen. De nadruk ligt daarbij op de eisen die aan vennootschappen worden gesteld ten aanzien van hun fysieke aanwezigheid in Nederland. De achterliggende gedachte is dat een vennootschap die alleen maar in naam in Nederland gevestigd is, blijkbaar alleen fiscale motieven heeft. De vestiging van dergelijke vennootschappen wil het kabinet ontmoedigen.

Bronlanden

Dat gebeurt al sinds 2004. Vennootschappen die niet voldeden aan de eisen op het gebied van reële aanwezigheid kwamen al niet in aanmerking voor 'zekerheid vooraf' over de fiscale gevolgen van voorgenomen transacties. Nu gaat het kabinet deze eisen (in Nederland wonende bestuurders, een passend eigen vermogen en dergelijke) toepassen op élke doorstroomvennootschap. Voldoet een vennootschap er niet aan, dan wordt de informatie over die rechtspersoon spontaan doorgegeven aan (het) bronland(en) van de rente of royalty's. Gevolg kan zijn dat de vennootschap dan niet meer in aanmerking komt voor de verdragsvoordelen, zoals een lagere bronheffing. Het kabinet spreekt van "onbedoeld gebruik van verdragen in combinatie met Nederlandse regelgeving".

Overtreding

Om die maatregel te kunnen uitvoeren stelt het kabinet nu een informatieplicht in voor doorstroomvennootschappen. Die moeten uit eigen beweging melden of ze aan de substance-eisen voldoen. Niet voldoen aan die plicht zal worden gezien als een overtreding en die kan, als er sprake is van opzet of grove schuld, leiden tot een bestuurlijke boete van de vierde categorie (momenteel maximaal 19.500 euro).

Uitleggen

Een kleine rondgang van TaxLive langs fiscalisten leert dat deze informatieplicht niet als uitgesproken hinderlijk zal worden ervaren. "Zodra er wordt gesproken over de substance-eisen, denk je in eerste instantie: waar beginnen we nu weer aan? Wij waren immers geen voorstander van een Nederlandse solo-actie op het gebied van spontane uitwisseling van gegevens", zo zegt Helmar Klink, partner International Tax Services bij Ernst & Young. "Maar nu Nederland daar eenmaal toe besloten heeft, is deze boetebepaling bij nader inzien eigenlijk wel logisch. Het kaf wordt van het koren gescheiden."

Rommelaars

Anderen laten weten dat de meldingsplicht zoals die nu wordt voorgesteld voor de hand lag en dat 'een schone praktijk daar niets van te vrezen heeft'. Het enige gevolg is wellicht dat er wat meer tijd besteed moet worden aan het uitleggen van de Nederlandse aanpak. Klink beaamt: "Elke bonafide partij zal meteen zorgen dat, mocht er niet voldaan worden aan de substance-eisen, er meteen gecorrigeerd wordt. Er is gerede kans dat je met deze informatieplicht inderdaad de rommelaars aanpakt, vaak de vennootschappen die al een slechte reputatie hebben. Ik vind het prima dat zij tot de orde worden geroepen, want die vennootschappen bezorgen Nederland inderdaad een slechte naam."

Lees ook het NOB commentaar op de nota van wijziging.

Bron: Redactie TaxLive