Voor de grondslag van de belastingschuld in box 3 introduceert het kabinet in het voorstel voor een nieuw box 3-stelsel de zogeheten ‘totaalvoordeel’-gedachte. "Deze methode is vergelijkbaar met de methode die wordt gebruikt voor ondernemingen maar kan tot complicaties en vragen leiden", zo stelt de NOB vast in haar reactie op de consultatie. Liever ziet de beroepsorganisatie van hoog opgeleide fiscalisten een rule-based-systeem.
De totaalwinstgedachte betekent dat niet alleen inkomsten (zoals rente, dividend en huur) onder de heffing vallen, maar ook vermogensmutaties. Volgens de NOB leidt dit tot een aanzienlijke lastenverzwaring voor de belastingplichtige omdat deze met zaken in aanraking komt als de vermogensetikettering, de vermogensvergelijking, het zakelijkheidsbeginsel en correcties voor eigen gebruik, maar daarmee ook met de ruilarresten/vervangingsleer en goedkoopmansgebruik.
De beroepsorganisatie stelt een alternatief voor waarbij de nodige complicaties, vragen en lastenverzwaring kunnen worden vermeden. In een rule-based-systeem wordt immers specifiek omschreven in welke omstandigheden en bij welke feiten/rechtshandelingen een voordeel tot de belastbare grondslag wordt gerekend (zoals bijvoorbeeld wordt gehanteerd in box 2).
Een ander voordeel aan een rule-based-systeem, zo vindt de NOB, is dat de administratieve verplichtingen naar verwachting minder zijn, omdat er geen integrale vermogensadministratie en -vergelijking hoeft te worden bijgehouden, maar een (eenvoudigere) administratie voor de specifieke vermogensbestanddelen die wellicht ook beter te automatiseren is.
Het principiële bezwaar dat aan de totaalwinstgedachte kleeft is, dat het uit de winstsfeer komt en beter past bij het karakter van een onderneming. De vermogensbestanddelen in box 3 hebben een geheel andere functie en zijn in veel gevallen niet goed inpasbaar in box 3. De NOB ziet daarom graag een toelichting van het kabinet op deze keuze.
Verder constateert de beroepsorganisatie dat in het consultatiewetsvoorstel het fenomeen inflatie niet in aanmerking wordt genomen. "Door geen rekening te houden met inflatie, wordt de draagkracht aangetast", zo staat te lezen in het NOB-commentaar.
Het volledige commentaar is te downloaden op de website van de NOB (pdf).
Bron: NOB