Volgens waarnemers kan het rapport met name leiden tot een herziening van het Model Tax Convention on Income and on Capital van de OESO, dat dienst gedaan heeft als model voor duizenden bilaterale belastingverdragen. De huidige aanpak heeft geleid tot te veel kansen voor bedrijven hun winsten te laten belasten in jurisdicties met geen of een lage vennootschapsbelasting, terwijl verliezen worden genomen in jurisdicties met hoge tarieven, zo noemen de onderzoekers van de OESO als voorbeeld.

Het rapport dat afgelopen week verscheen, was 'besteld' door de G20, die in de slotverklaring van de top in Mexico van juni 2012 expliciet verwees naar de noodzaak een einde te maken aan de wereldwijde uitholling van de belastinggrondslag. De Britse, Franse en Duitse ministers van Financiën zegden financiële steun toe om de studie mogelijk te maken.

Integriteit

De onderzoekers inventariseerden bestaande studies naar 'base erosion and profit shifting' en concluderen dat er wat betreft de financiële impact van het verschijnsel vooralsnog vooral sprake is van 'indirect' bewijs. Zo is het aandeel van de vennootschapsbelasting in de belastinginkomsten van de OESO-landen de afgelopen jaren (sinds 2007) wel gedaald (van 10,6 procent naar 8,6 procent), maar de afgenomen winsten door de economische crises zijn daar ook debet aan. De OESO merkt op dat de financiële component 'zeker aanwezig' is, maar signaleert tevens "dat de relevantie misschien wel breder is door het effect van dit verschijnsel op de waargenomen integritiet van het belastingsysteem". Met andere woorden: het 'slechte voorbeeld' van multinationals ondergraaft de belastingmoraal van kleine bedrijven en burgers.

Gelijke pas

De onderzoekers stellen verder vast dat de belastingdruk voor multinationals inderdaad gemiddeld lager is dan voor het midden- en kleinbedrijf en ook staat vast dat sinds tien jaar de scheiding toeneemt tussen de locaties waar werkelijke economische activiteiten plaatsvinden en de locaties waar fiscale winsten worden gerapporteerd. Dat is overigens niet alleen een gevolg van agressieve tax planning, zo wordt opgemerkt. Het fiscale beleid van landen heeft geen gelijke pas gehouden met actuele economische ontwikkelingen, zoals verkopen via internet en zoals de toegenomen internationale verwevenheid van het bedrijfsleven.

Dat is ook de reden waarom gepleit wordt voor een alomvattende aanpak van het probleem, zo schrijft de OESO. Voor lapmiddelen is het te laat en ook wordt een individuele aanpak door landen afgeraden. Onderdelen van zo'n aanpak zullen zeker zijn de regels voor financiële transacties binnen de groep en transfer pricing.

Barbados

Het lijkt niet te vermijden dat de voorgestelde aanpak ook gericht zal zijn op onderdelen van het Nederlandse fiscale beleid. Nederland wordt in het begin van het rapport aangehaald als een van de aberraties van het huidige systeem, namelijk als het bedrag van 3207 miljard dollar wordt genoemd dat in 2011 via Nederlandse financieringsmaatschappijen is omgeleid. Dat voorbeeld wordt in een adem genoemd met het feit dat Barbados, Bermuda en de Britse Maagdeneilanden in 2010 4,54 procent van de wereldwijde direct investeringen in het buitenland voor hun rekening namen (meer dan Duitsland) en het feit dat Mauritius met 24 procent de grootste buitenlandse investeerder in India is.

Bereidheid

Staatssecretaris Weekers heeft eerder gesproken met de directeur van het OESO Center for Tax Policy and Administration, dat verantwoordelijk is voor dit onderzoek en het project Base Erosion and Profit Shifting. In zijn brief van 17 januari jl. aan de Tweede Kamer schreef hij over dat bezoek: 'Ik heb hem (de directeur) verzekerd van het belang dat Nederland aan dit project hecht en van onze bereidheid er actief aan bij te dragen."
 

Bron: Redactie TaxLive