Dat meldt de Vereniging Eigen Huis (VEH) die SEO had gevraagd daar onderzoek naar te doen. Het rapport laat een nieuw inzicht zien dat de huiseigenaren op termijn de aftrek zelf financieren en dat het huidige stelsel daarmee voor de overheid geen subsidiestelsel blijft.

De uitkomsten van het onderzoek werpen een nieuw licht op de fiscale stimulering van huiseigenaren en vragen volgens de vereniging om een bredere blik op de discussie. Ook maakt het voor de vereniging de vraag opportuun of het verstandig is om het huidige stelsel volledig te vervangen, zoals nu door diverse organisaties gesteld wordt.

De doorrekening van SEO laat zien dat het huidige stelsel de overheid jaarlijks nu al steeds minder kost als gevolg van de beperkende maatregelen die al zijn ingezet. Vanaf 2031 vervalt voor steeds meer huiseigenaren de renteaftrek, die gemaximeerd is op 30 jaar. Over ongeveer twintig jaar, in 2042, gaat het huidige systeem de overheid zelfs geld opleveren. De rekening van de hypotheekrenteaftrek bedroeg in 2010 zo’n 10 miljard per jaar. Door de afbouw van de renteaftrek en door de lage hypotheekrente is dit bedrag inmiddels teruggelopen tot ongeveer 6 miljard en neemt jaarlijks verder af.

'Renteaftrek biedt bescherming'

De vereniging meent dat het huidige stelsel daarmee steeds evenwichtiger wordt en bovendien solidair binnen verschillende generaties van woningeigenaren is. Het resultaat is dat oudere huiseigenaren die in het verleden renteaftrek hebben genoten, via het eigenwoningforfait de renteaftrek voor de jongere generatie gaan betalen.

En juist voor starters is de hypotheekrenteaftrek een belangrijk vangnet bij renteverhoging. Starters zijn vaak kwetsbaar voor hogere maandlasten door een relatief laag inkomen en een klein eigen vermogen. De renteaftrek biedt hen bescherming omdat hogere rentelasten voor een deel worden gecompenseerd met een hogere belastingteruggaaf.

Karsten Klein, directeur belangenbehartiging van Vereniging Eigen Huis: "De inzichten uit het SEO-onderzoek zijn onmisbaar in de discussie over de fiscale behandeling van het eigenwoningbezit. Het huidige systeem heeft ook veel goede eigenschappen, zoals voor de starters. Gooi dat niet weg voordat je daarvoor een beter alternatief hebt. Wij roepen daarom politieke partijen op om niet uit opportunisme overhaast te kiezen voor een nieuw stelsel. De consequenties voor de woningmarkt en de effecten voor de betaalbaarheid en waardeontwikkeling van woningen zijn veel te ingrijpend voor een snel besluit over een grote verbouwing van het belastingstelsel. Zo'n verbouwing zal bovendien flinke gevolgen hebben voor de uitvoerbaarheid."

Kunstmatig lage rente

Volgens de vereniging wordt de discussie over de hoge huizenprijzen nu te veel gekaapt door de overtuiging dat de hypotheekrenteaftrek daarvan de voornaamste oorzaak is. Het fiscale voordeel zou voor kopers een sterk prijsopdrijvend effect hebben. De vereniging betwist dat. De hypotheekrenteaftrek speelt door de extreem lage rente en de versnelde afbouw van de aftrek juist een steeds kleinere rol in de mix van factoren die de huizenprijzen opdrijft.

Naast het woningtekort, heeft vooral het lage renteniveau hierop een sterke invloed. De kunstmatig lage rente, die mede het gevolg is van het rentebeleid van de ECB, vergroot de leencapaciteit van kopers en heeft een sterk aanzuigende werking op beleggers voor wie met woningen een aantrekkelijk rendement valt te behalen. De problemen van het woningtekort en hoge huizenprijzen worden volgens de vereniging niet opgelost met nieuwe fiscale maatregelen, wel met het bouwen van veel meer huizen.

Het onderzoek van SEO staat op de website van de vereniging.

Bron: VEH