Het belastingstelsel dreigt weg te zakken in het moeras van politiek onvermogen om orde op zaken te stellen. De Tweede Kamer mist fiscale expertise en een afgewogen regie ontbreekt. Hoogste tijd, vindt emeritus hoogleraar Leo Stevens, dat de Tweede Kamer een eigen klankbord krijgt met fiscaal en financieel deskundigen die dit tekort compenseren.
In Elsevier Weekblad (EW) constateert Stevens dat het grote aantal splinterpartijen met hun eigen, vaak zeer specifieke, beleidsdoelen consistent beleid extra problematisch maakt. Breed gedeelde visie en kennis van zaken over belastingen ontbreken. Herstel van fiscale bestuurskracht is daarom broodnodig, concludeert de oud-hoogleraar in de fiscale economie.
Maar wat is er nodig voor dat herstel? Stevens noemt de transformatie van een zorgzame overheid naar een marktconforme dienstverlener als bron voor de huidige problemen. "Ons belastingstelsel weerspiegelt immers de heersende maatschappelijke opvattingen van een samenleving."
Het is de overtuiging van de oud-hoogleraar dat in een samenleving waar het vrijemarktdenken heerst, markten alleen adequaat kunnen functioneren als ze worden gereguleerd door overheden die een goed functionerend rechtsstelsel tot hun beschikking hebben en dat rechtsstatelijk weten te handhaven.
Stevens: "Dáár ligt de pijn, óók in Nederland. De transformatie van zorgzame overheid naar marktconforme dienstverlener die bedrijfsmatig denkt ging – ook fiscaal – gepaard met afbrokkelende rechtsstatelijkheid. Menige burger vervreemdde daardoor van het systeem. Hij kon de complexiteit van de regels niet meer overzien en ervoer de overheid eerder als een bedreigende dan als behulpzame instantie."
De oud-hoogleraar verwijst naar de toeslagenaffaire en, recentelijker, naar de box 3-kwestie als producten van deze afbrokkeling. Stevens ziet hoe de bestuurscultuur van rechtsstatelijkheid wordt verdrongen door efficiencybelangen met als gevolg dat mensen zich tegenover de overheid steeds meer laten gelden als calculerende consumenten: "Zij beleven belastingen als de prijs voor het profijt van de overheid."
Om het vertrouwen bij de burger in de democratische rechtsstaat én het belastingstelsel terug te winnen stelt Stevens een breed samengestelde ‘Adviesraad voor belastingen’ voor die door zijn onafhankelijke status en inhoudelijke expertise het parlementaire debat sturing kan geven en de besluitvorming naar een hoger plan kan tillen.
Het artikel van Stevens is vrij te raadplegen op de website van EW.
Bron: EW
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Belastingrecht algemeen