Institutioneel racisme is niet hetzelfde als rassenhaat, benadrukt staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst). Erkenning dat de fiscus zich er stelselmatig schuldig aan heeft gemaakt, bijvoorbeeld in het geruchtmakende toeslagenschandaal, hoeft volgens de bewindsman ook niet per se juridische consequenties te hebben.
De ministerraad besprak woensdag een voorstel van Van Rij om te erkennen dat de Belastingdienst zich op bepaalde punten schuldig heeft gemaakt aan institutioneel racisme. De bewindsman weet dat dit gevoelig ligt, omdat veel mensen geen verschil zien met racisme als ideologie. Ook waren er zorgen over de juridische gevolgen van zo'n bekentenis. Over de uitkomst van het kabinetsberaad wilde Van Rij na afloop niets zeggen. Hij komt er volgende week in een brief aan de Tweede Kamer op terug.
De Belastingdienst hield jarenlang een omstreden zwarte lijst bij van mogelijke fraudeurs. Uit onderzoek van PwC bleek dat mensen met een "niet-westers voorkomen" strenger gecontroleerd werden. Ook nationaliteit, leeftijd en bijvoorbeeld donaties aan moskeeën speelden mee. Van Rij heeft al erkend dat die bevindingen ernstig zijn, en noemde de criteria "verwerpelijk" en "discriminatoir". Toch sprak hij nog niet uit dat er sprake was van institutioneel racisme.
Van Rij verwijst naar een definitie van institutioneel racisme die is aangereikt door het College voor de Rechten van de Mens. Hij maakt daaruit op "dat er onbewust, onopzettelijk, structureel sprake kan zijn van gedragingen in een organisatie, waarbij er toch groepen anders behandeld worden dan andere". Dat noemt hij "echt iets anders" dan het bewust uitsluiten van mensen op basis van ras, afkomst of religie, wat gewoon strafbaar is.
Op deze manier uitgelegd, hoeft institutioneel racisme volgens Van Rij geen extra juridische consequenties te hebben. Hij wijst erop dat mensen die op de zwarte lijst stonden en daar nadeel van hebben gehad, daar ongeacht de reden een "tegemoetkoming" voor krijgen. De contouren van deze compensatieregeling hoopt hij voor het zomerreces met de Kamer te delen.
Bron: ANP
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Belastingrecht algemeen, Toeslagen en zorgverzekeringswet