Dit alles laat staatssecretaris Weekers van Financiën weten in een brief aan de Tweede Kamer over een eenduidige definitie van het begrip zzp'er. Weekers legt in de brief uit waarom een afzonderlijke wettelijke definitie niet wenselijk is. Ondernemerschap laat zich namelijk moeilijk vastleggen in wettelijke regels, omdat de vormgeving van ondernemingen zeer divers is. Het is dan ook volgens Weekers een bewuste keuze van de wetgever geweest om niet te kiezen voor een in de wet ingevulde definitie van het begrip onderneming. Hierdoor kan de inhoud van het begrip mee blijven bewegen met de invulling die daar in het maatschappelijk verkeer aan wordt gegeven. Die invulling wordt geconcretiseerd in de jurisprudentie.

De Verklaring Arbeidsrelatie

Weekers erkent dat het soms moeilijk is om te bepalen of een persoon werkzaamheden verricht als werknemer of als ondernemer. Daarom is in het verleden de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) in het leven geroepen. Het aantal VAR-aanvragen is echter extreem gegroeid.  Omdat een snelle beslissing op een VAR-aanvraag gewenst is, wordt de VAR tegenwoordig automatisch of semiautomatisch afgegeven. Hierdoor kunnen de VAR-aanvragen niet goed grondig inhoudelijk worden beoordeeld door de Belastingdienst. Ook het aantal controles achteraf laat te wensen over gezien de grote omvang van het aantal VAR-aanvragen.

Webmodule

Met de hedendaagse digitale mogelijheden kan ook op een andere manier inzichtelijk worden gemaakt wanneer volgens het maatschappelijk verkeer sprake is van een ondernemer. Dit kan volgens Weekers met de webmodule. De beoordeling van de Belastingdienst achteraf kan hierdoor vooraf al worden geraadpleegd. De webmodule is een online instrument, waarbij het mogelijk wordt om op elk gewenst moment de beoordeling van (verwachte) feiten en omstandigheden van de arbeidsrelatie te toetsen.

Naar verwachting wordt de webmodule geplaatst bij de Kamer van Koophandel. Hierdoor kan inschrijving in het handelsregister en invulling van de webmodule plaatsvinden bij één loket. Er wordt nagestreefd de webmodule integraal onderdeel te laten worden van het Ondernemersplein. De integratie van de webmodule in het Ondernemersplein zal plaatsvinden in onderlinge afstemming tussen de betrokken ministeries, de Belastingdienst en de Kamer van Koophandel.

De bedoeling is dat de webmodule in de loop van 2013 gereed komt. Dit is althans volgens Weekers het streven. De webmodule zal allereerst worden gebruikt als vervanging van de VAR. Deze ziet dan op fiscale- en socialezekerheidswetgeving. In de toekomst is het streven om de webmodule verder te ontwikkelen en te beoordelen of deze inzetbaar kan worden voor alle wetgeving waar de vraag speelt wie zelfstandige is. Op deze wijze wordt dan maximaal invulling gegeven aan de wens te komen tot een eenduidige en transparante uitleg van het begrip zzp'er in alle wetgeving.

De verantwoordelijkheid van de opdrachtgever

Verder blijkt uit de brief dat het kabinet niet gelukkig is met de verdeling van verantwoordelijkheden, die momenteel te eenzijdig bij de opdrachtnemer liggen. Op dit moment mag de opdrachtgever namelijk afgaan op de inhoud van de VAR-beschikking. Blijkt achteraf geen sprake te zijn van bijvoorbeeld ondernemerschap dan kan in beginsel alleen de opdrachtnemer worden aangesproken voor de onterecht niet ingehouden loonheffing. Voor opdrachtgevers is er dus vrijwel geen prikkel om te bezien of de door de opdrachtnemer ingevulde (verwachte) feiten en omstandigheden daadwerkelijk overeenkomen met de wijze waarop de arbeid feitelijk wordt of zal worden verricht. Dat terwijl de opdrachtgever wel degelijk medeverantwoordelijk is voor de vormgeving van de arbeidsrelatie.

De balans tussen de verantwoordelijkheden van opdrachtgever en opdrachtnemer moet dan ook worden hersteld, aldus het kabinet. De opdrachtgever moet weer verantwoordelijk worden voor een juiste weergave van de feiten en omstandigheden waarop hijzelf doorslaggevende invloed heeft, zoals de arbeidsvoorwaarden. Hierbij wordt vooral gedacht aan de afspraken van de opdrachtgever en opdrachtnemer die van invloed zijn op de kwalificatie van de arbeidsrelatie zoals bijv, afspraken over vakantiedagen, werktijden enz. Alleen voor die feiten en omstandigheden zet de opdrachtgever zijn handtekening onder de uitkomsten van de webmodule. Zolang de werkzaamheden plaatsvinden in de omstandigheden waaronder de handtekening staat, kan de opdrachtgever een zzp'er inhuren zonder risico op naheffing.

Gewijzigd plan van aanpak

Verder acht het kabinet het van groot belang dat schijnzelfstandigheid als gevolg van misbruik van het systeem wordt tegengegaan. Ook in de voorgenomen webmodule kunnen onjuiste gegevens worden ingevoerd, aldus Weekers. Daarom is er een gewijzigd plan van aanpak in de maak om de handhaving van de huidige VAR te versterken om zo het misbruik en onjuist gebruik daarvan terug te dringen. Er komt meer efficiëntie in handhaving door risicogericht toezicht, verbetering van de samenwerking met andere overheidsorganisaties, verbetering van voorlichting en vergroting van de kennis van de doelgroep over de rechten en plichten van ondernemers.
 

Bron: Redactie TaxLive