De zaak (Rechtbank Den Haag 31 juli 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:9396) verloopt als volgt. Vader doet in 2013 een schenking van € 37.500 aan zijn dochter. De dochter heeft € 3.235 aan schenkbelasting betaald (10% over € 37.500 -/- € 5.141 aan vrijstelling). De vader is vervolgens binnen 180 dagen overleden, zodat de schenking (fiscaal gezien) tot de nalatenschap wordt gerekend. Het aan de dochter toekomende deel van de nalatenschap bedraagt € 20.167 + € 37.500 = € 57.667. Daarvoor is zij € 3.779 erfbelasting verschuldigd ( 10% van (€ 57.667 -/- € 19.868 aan vrijstelling).
In geschil is voor welk bedrag de betaalde schenkbelasting in mindering komt op de erfbelasting. Volgens de inspecteur kan de betaalde schenkbelasting slechts voor € 2.458 (37.500/57.667 x € 3.779) in mindering komen op de erfbelasting. De dochter is dan € 1.321 erfbelasting verschuldigd. Volgens de dochter moet het gehele bedrag aan betaalde schenkbelasting op de erfbelasting in mindering komen. In haar visie hoeft zij nog maar € 544 erfbelasting te betalen.
De rechtbank constateert dat voor de schenkbelasting een lagere vrijstelling geldt dan voor de erfbelasting. De wetgever heeft er bewust voor gekozen de effectieve belastingdruk op een schenking hoger te laten zijn dan op een erfrechtelijke verkrijging. Met de door de inspecteur toegepaste vermindering is bereikt dat geen erfbelasting wordt berekend over het schenkingsdeel. De rechtbank volgt het standpunt van de inspecteur.
Belang voor de praktijk
De zogeheten 180-dagenregel is opgenomen in art. 12, eerste lid, Successiewet 1956. Door deze wetsfictie wordt al wat binnen 180 dagen voorafgegaan aan het overlijden door een erflater is geschonken, geacht krachtens erfrecht te zijn verkregen. De bedoeling van die regeling is om te voorkomen dat met het doen van schenkingen in het zicht van het overlijden belastingvoordelen worden behaald. Die belastingvoordelen ontstaan door het meermaals benutten van vrijstellingen en het laagste schijftarief.
Dat is ook precies de reden waarom estateplanners vaak een schenkingsprogramma adviseren. De 180-dagenregel zet weliswaar een kleine streep door de fiscale eindafrekening, maar het belastingvoordeel loopt behoorlijk op als tijdig met het schenkingsprogramma is begonnen.
Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Schenk- en erfbelasting