"Als het werkt, is het een fantastische investering van de overheid", zegt Ruben Freudenthal, hoogleraar belastingrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en bij Deloitte verantwoordelijk voor de afdeling Private Client Services. "Niet alleen het tarief van de schenkbelasting weerhoudt ouders van schenken, maar ook de vrees dat kinderen het geld niet verstandig zullen gebruiken. Een verruimde vrijstelling zou tegemoet komen aan beide bezwaren, want in Nederland zijn we het bijna allemaal met elkaar eens dat de eigen woning een verstandige geldbesteding is."

Zeer bescheiden

Volgens berichten in de grote dagbladen woensdag wil het kabinet de vrijstelling voor schenkingen (nu 51.407 euro) volgend jaar eenmalig verruimen naar 100.000 euro, als dat geld bestemd is voor aankoop of renovatie van een huis, of voor de (gedeeltelijke) aflossing van de hypotheek. De erf- en schenkbelasting brengt momenteel ongeveer 1,6 miljard euro per jaar op. "Ten opzichte van de andere belastingsoorten is dat dus zeer bescheiden", zegt Freudenthal. "Dat betekent dat, als dit aanslaat, tegen geringe kosten een economische effect bereikt kan worden dat vele malen groter is."

Dekking

Het is niet bekend hoe groot het verlies aan belastinginkomsten wordt geschat, net zo min als bekend is wat de dekking voor het plan is. Wellicht is dat een verhoging van de overige tarieven in de erf- en schenkbelasting. Vorig jaar stond in het verkiezingsprogramma van de PvdA dat de tarieven van de erf- en schenkbelasting verhoogd moesten worden, onder gelijktijdige verruiming van de vrijstellingen. Dat laatste element wordt nu dus waarschijnlijk gerealiseerd. Overigens zou er volgens het voornemen van de PvdA jaarlijks per saldo 300 miljoen euro meer erf- en schenkbelasting moeten binnenkomen.

Pakket

Volgens Freudenthal is het ook goed mogelijk dat er dekking gezocht wordt in andere belastingsoorten. "Dat is wel de trend van de afgelopen jaren: men stelt een pakket samen waarvan de elementen allemaal in elkaar grijpen en dan wordt de Kamer voor de keus gesteld dat pakket in zijn geheel aan te nemen of af te wijzen." Wellicht zal een directe dekking ook geheel ontbreken. "Je kunt je afvragen of het wel mogelijk is hier zuivere berekeningen over te maken. Bovendien betreft het hier niet een geïsoleerde fiscale maatregel, maar een initiatief dat de bedoeling heeft de woningmarkt los te trekken."

Schoonheidsprijs

Het instrumentalisme dat daaruit spreekt, verdient uiteraard niet de schoonheidsprijs, vindt Freudenthal. "Deze belasting is gebaseerd op het rechtsbeginsel dat de overheid mag meeprofiteren als burgers een meevaller hebben. Eigenlijk moet je dan wat betreft tarieven en grondslag geen onderscheid maken in het type van die meevaller." In dit geval kan hij overigens wel begrip opbrengen voor het kabinetsplan. "Het belang van de woningmarkt is erg groot. Het is geprobeerd met een verlaging van de overdrachtsbelasting, het is logisch dat men het nu probeert met de schenkbelasting."

Lees ook het thema Schenken.

Bron: Redactie TaxLive