Het CAP publiceert op de eigen site regelmatig vragen & antwoorden. Op 24 mei 2018 (18-006 d.d. 240518) heeft het CAP een standpunt ingenomen over de ODV en echtscheiding. De gestelde vraag luidt als volgt:

Is het mogelijk om in het kader van echtscheiding, zonder directe belastingheffing over de waarde van de aanspraak, de ODV (gedeeltelijk) te vervreemden aan de ex-partner of de ODV (gedeeltelijk) om te zetten in een aanspraak met de ex-partner als gerechtigde voor de ODV-termijnen?

Volgens het CAP is dit inderdaad mogelijk. Het CAP werkt vervolgens de vervreemdingoptie en de omzettingsoptie uit.

Vervreemding

Bij het (gedeeltelijk) vervreemden van de ODV aan de ex-partner in het kader van echtscheiding ontstaat er voor het vervreemde deel een eigen ODV van de ex-partner. Voor deze eigen ODV van de ex-partner is het moment waarop de ODV-termijnen ingaan afhankelijk van de AOW-leeftijd van de ex-partner (en dus niet van die van de directeur-grootaandeelhouder (dga)). Na het overlijden van de ex-partner moeten de (resterende) ODV-termijnen van de eigen ODV worden uitgekeerd aan de erfgenamen van de ex-partner. Het overlijden van de dga heeft geen gevolgen voor de eigen ODV van de ex-partner.

Omzetting

De dga kan de ODV in het kader van echtscheiding ook (gedeeltelijk) omzetten in een ODV met de ex-partner als gerechtigde voor de ODV-termijnen. De ex-partner krijgt dan slechts een uitbetalingsrecht. De ODV blijft in dat geval een aanspraak van de dga. De ingangsdatum van de aan de ex-partner uit te keren ODV-termijnen blijft in dat geval afhankelijk van de AOW-leeftijd van de dga. Als de ex-partner overlijdt voor het einde van de ODV-uitkeringsperiode, komen de na het overlijden van de ex-partner uit te keren ODV-termijnen weer volledig toe aan de dga. De erfgenamen van de ex-partner kunnen geen aanspraak maken op de nog uit te keren ODV-termijnen van de dga. Bij het overlijden van de dga eindigt het uitkeringsrecht van de ex-partner. Na het overlijden van de dga ontvangen de erfgenamen van de dga de resterende ODV-termijnen.

Belang voor de praktijk

Voor de goede orde: waar het CAP het heeft over echtscheiding moet daaronder mede worden verstaan scheiding van tafel en bed en beëindiging van de samenleving. Na vervreemding van de ODV door de dga aan de ex-partner, kan deze ex-partner de eigen ODV geheel of gedeeltelijk aanwenden voor de verkrijging van een lijfrente. Overdracht naar een ander eigenbeheerlichaam is ook toegestaan.

De omzettingsvariant doet sterk denken aan pensioenverevening. Pensioenverevening is terug te voeren op de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wet VPS). Die wet is echter niet van toepassing op de ODV. Het is onduidelijk hoe het CAP tot de conclusie is gekomen dat voor de ODV soortgelijke spelregels hebben te gelden als die voor pensioen gelden vanwege de Wet VPS. Een onderbouwing van dat standpunt is – helaas – niet te lezen in dit vraag & antwoord.

Bron: Fiscaal Juridisch Adviesbureau Nationale Nederlanden