Bescheiden

Het Belastingplan voor 2015 is anders dan voorgaande jaren wat ‘mager' te noemen. In het licht van de brief Herziening Belastingstelsel past op dit moment een bescheiden Belastingplan, zo valt te lezen in de Memorie van toelichting. "Weinig opvallend en mager," maar dat is volgens EY-partner Arjo van Eijsden niet per definitie negatief. "Bovendien zullen ongetwijfeld meer voorstellen volgen in het wetsvoorstel Fiscale verzamelwet 2015 dat in het voorjaar wordt ingediend."

Visie ontbreekt

Van Eijsden maakt zich meer druk om het gebrek aan concrete hervorming. "Opvallend hoe een brief van 27 pagina's over een brede herziening van het belastingstelsel zo nietszeggends is. Concrete keuzes ontbreken. Er worden slechts contouren geschetst zonder dat duidelijk wordt waar het kabinet voor gaat. Het lijkt meer op een bewuste doorschuiving van hervorming naar de volgende kabinetsperiode."

De weinig ambitieuze belastinghervorming die op de lange baan wordt geschoven, is ook iets waar Edwin Heithuis zich aan stoort. Volgens de hoogleraar Fiscale Economie aan de Universiteit van Amsterdam en Fiscaal Recht aan de Open Universiteit en verbonden aan BDO gaat de hele belastinghervorming niets opleveren. "Pas in 2015 volgt een eerste voorzichtige aanzet en in 2016 mogelijk de eerste hervormingsvoorstellen en dat is precies in het verkiezingsjaar waaruit mogelijk een nieuwe coalitie volgt met hele andere toekomstplannen. Na twee Commissies met een baaierd aan voorstellen had het kabinet toch wel duidelijke keuzes kunnen maken."

Van Eijsden vindt het ook opvallend dat de beloofde Autobrief met de plannen van het kabinet rondom auto en belasting er nog niet is. Geruchten gaan dat het systeem van autobelastingen vanaf 2016 flink op de schop gaat. De brief komt vermoedelijk pas over twee weken of zelfs nog later. Wat verder ontbreekt is een duidelijke visie over de vermogensverdeling in Nederland. Op Prinsjesdag heeft de Tweede Kamer ook over dit onderwerp een brief ontvangen. De brief gelezen hebbend, trekt Van Eijsden de conclusie dat het kabinet eigenlijk geen voornemen heeft om aan de ongelijke vermogensverdeling in Nederland iets concreets te doen.

Hervormingstapjes

Henk Vording, hoogleraar Algemeen Belastingrecht aan de Universiteit Leiden, vindt de toonzetting in de brief Herziening belastingstelsel "heel verstandig". "Voor hervorming is een politieke meerderheid nodig. De brief is een aanbod tot overleg en dat past bij de positie van dit kabinet. Hervorming moet je niet in één keer doen, maar stapsgewijs. Enkele stapjes had het kabinet wat de hoogleraar betreft wel al in het Belastingplan voor 2015 kunnen nemen. "Daar had wat beter over nagedacht kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan de verhoging van het tarief in de omzetbelasting, waar al jaren over wordt gediscussieerd. Nederland heeft ten opzichte van andere landen vrij veel prestaties onder het lage tarief geschaald. Het tarief vanaf nu geleidelijk iets verhogen, leidt tot meer consensus dan een verhoging in één keer. "

"Denk in dit verband ook aan de eigen woning", aldus Vording. "De lasten voor eigenwoningbezit moeten omhoog. Dat is ook een aanbeveling van de Europese Raad en de OESO. De laatste jaren is juist in forse mate sprake van subsidiëring van het eigenwoningbezit. En het kabinet gaat in het Belastingplan 2015 gewoon door met deze subsidiëring zoals bijvoorbeeld een verlenging van de renteaftrekperiode bij restschulden, en een structureel langere termijn voor de dubbele hypotheekrenteaftrek. En ja, er is vanaf 2013 wel een beperking van de hypotheekrenteaftrek voor nieuwe gevallen, maar dat gaat nog heel lang duren. Iets minder zware subsidiëring en een klein stapje richting lastenverzwaring hadden best wel in het Belastingplan mogen terugkomen."

Tot slot wijst Vording ook nog op de breed gedragen wens van het kabinet en de praktijk om de lasten op arbeid te verlagen want dat is goed voor de werkgelegenheid en de economie. "Dat betekent bijna automatisch een drukverschuiving naar andere groepen, zoals ondernemers of dga's. Nu pakt het kabinet in het Belastingplan de gebruikelijkloonregeling aan, maar dat ligt conflictgevoelig. Dat had best anders gekund. Moet de dga meer betalen, verhoog dan het tarief in box 2."

Onbegrijpelijk

Dat de aanpassing van de gebruikelijkloonregeling volgend jaar voor opschudding zorgt, moge duidelijk zijn, gezien de reactie van Heithuis. "Er komt zeker ophef, want dit is de meest ‘stupide' maatregel van de afgelopen 10 jaar." "Het gaat hier om de meest conflictgevoelige regeling tussen Belastingdienst en dga en dat drijft het kabinet nu verder op de spits. Onbegrijpelijk! Deze maatregel mag de eindstreep niet halen!"

Het is niet de verlaging van de doelmatigheidsmarge van 30% naar 25% in de gebruikelijkloonregeling waar het grootste pijnpunt ligt. Die ligt namelijk bij het overgangsrecht. Kort gezegd vervallen alle afspraken die gemaakt zijn tussen dga's en de Belastingdienst over de hoogte van het gebruikelijk loon. "Terugvallen op gemaakte afspraken is niet mogelijk", zo benadrukt Van Eijsden. Heithuis voegt daar aan toe dat "bestaande afspraken over de hoogte van het gebruikelijk loon in één keer waardeloos zijn en dat iedereen opnieuw afspraken moet maken. Dit is geen verlichting, maar een enorme administratieve lastenverzwaring met alle extra kosten van dien."

Waar beide heren ook over vallen is de 75/70e –overgangsmaatregel. Dga's die nu een salaris hebben hoger dan € 44.000 en in 2013 een hoger loon hadden dan € 43.000 moeten ten minste 75/70e van dit hogere loon in 2015 in aanmerking nemen. Maar ook dat biedt volgens Heithuis geen zekerheid. "Discussie ontstaat evengoed als de inspecteur vindt dat het loon, gezien de meest vergelijkbare dienstbetrekking, meer moet zijn dan die 75/70e van het loon uit 2013." Van Eijsden vult aan: "Stel dat het loon voor de dga gelijk of hoger is dan het loon van vergelijkbare werknemers , dan nog moet je die 75/70e –maatregel toepassen, terwijl je wel aan de ‘veilig kant' zit. Dat gaat toch wel vrij ver."

De herleving in het Belastingplan 2015 van de 80%-regeling bij opname in één keer van het levenslooptegoed vindt Van Eijsden verrassend.  "Het wordt nu opnieuw aangeboden, terwijl het in 2013 als een eenmalige mogelijkheid was bestempeld. "Je kunt je afvragen wat het nut is. Wie in 2013 bewust gekozen heeft voor het niet opnemen van het levenslooptegoed, zal nu waarschijnlijk niet ineens anders kiezen."

Uitbreiding belastingrente

Een evenzo opvallende maatregel is volgens Van Eijsden dat de dividendbelasting onder de reikwijdte van de belastingrente gaat vallen. "Er gaan al jaren stemmen op om de dividendbelasting te laten vervallen. Nu wordt het alleen maar erger. Wordt er een naheffingsaanslag opgelegd, dan is deze straks ook nog met belastingrente."

Dat er straks rente wordt vergoed ingeval er belasting is gegeven in strijd met het EU-recht, vindt Van Eijsden een positieve ontwikkeling, alhoewel het niet om heel veel situaties zal gaan. "Een ruimhartige regeling maar let er wel op dat hier expliciet om moet worden verzocht. Een bijzonder element is ook dat belastingplichtigen ook een verzoek om rentevergoeding kunnen indienen voor een beschikking teruggaaf belasting wegens strijdigheid met het EU-recht daterend van vóór 1 januari 2015. Het verzoek moet dan wel zijn gedaan binnen zes weken na 1 januari aanstaande."

Een laatste oproep

En dan doet Heithuis nog een laatste oproep aan het kabinet. "Verleng de € 100.000 schenkingsvrijstelling voor de eigen woning met één jaar. Dan kan de schenking van maximaal € 100.000 namelijk over twee jaar worden gespreid. Daar is een hele goede reden voor: matiging van de boeterente die de banken nu bij aflossing van de hypotheekschuld in rekening brengen. Het kabinet heeft vorig jaar een positief gebaar gemaakt met de verruiming van de schenkingsvrijstelling ten behoeve van de eigen woning, maar de banken profiteren ervan, want zij zijn niet bereid grootmoedig afstand te doen van de boeterente die bij een forse aflossing van de hypotheekschuld vaak is verschuldigd. Door deze regeling met één jaar te verlengen, kunnen belastingplichtigen die € 100.000 over twee jaren verdelen en zo tweemaal gebruikmaken van de maximale boetevrije aflossingsruimte."

Bron: Redactie TaxLive