In de NRA Witwassen 2023 zijn de 18 grootste witwasdreigingen in kaart gebracht. Hiertoe behoren particulier vastgoed en commercieel vastgoed. In de NRA Terrorismefinanciering 2023 zijn de 12 grootste terrorismefinanciering-dreigingen op een rij gezet. Hiertoe behoren stichtingen met weinig transparantie over financiën en geen zelfregulering.

Ondergronds bankieren

Ondergronds bankieren is een informeel, op vertrouwen gebaseerd betalingssysteem buiten de reguliere financiële dienstverlening om, waarop geen toezicht plaatsvindt. Het geld wordt onderling door bankiers verrekend, met als gevolg dat fysieke verplaatsing van contant geld slechts in beperkte mate nodig is. Het biedt mogelijkheden om anoniem geld over te maken, wordt veelal via en/of naar het buitenland ingezet, heeft betrekking op een ongereguleerde ‘sector’ en is relatief eenvoudig toegankelijk. Al deze aspecten veroorzaken een hoog risiconiveau van deze methode om crimineel verkregen geld wit te wassen of terrorisme te financieren.

Er bestaan verschillende vormen van ondergronds bankieren. Bij zowel witwassen als terrorismefinanciering kan het gaan om hawala-bankieren – een eeuwenoude traditie met een oorsprong in het Midden-Oosten en Verre Oosten – waarbij een netwerk van bankiers ervoor zorgt dat ingelegd geld aan de ene kant van de wereld aan de andere kant van de wereld uitbetaald kan worden.

Laagdrempeligheid buitenlandse banken

Sommige digitale buitenlandse bankrekeningen kunnen relatief eenvoudig online geopend worden door personen die crimineel verkregen geld willen witwassen of terrorisme willen financieren. Mogelijk verricht een buitenlandse bank minder grondig clientonderzoek, accepteert deze sneller risicovolle klanten en meldt deze verdachte transacties of activiteiten minder snel. Dat gebeurt naar verwachting vooral in landen buiten de EU met minder strenge regels en toezicht op witwassen en terrorismefinanciering.

Zodra iemand beschikt over een buitenlandse bankrekening, kan hij of zij transacties naar, via of vanuit deze rekening laten lopen, die lastig zijn te monitoren door Nederlandse banken en minder inzichtelijk zijn voor opsporingsdiensten. Het hoge risiconiveau van deze witwas- en terrorismefinanciering-methode komt met name doordat er momenteel geen beleidsinstrumentarium bestaat om dit aan te pakken.

Bron: WODC