GL-PvdA en NSC kwamen met verschillende amendementen en moties om via de fiscaliteit de woningmarkt te repareren en de bonussen van private equity managers ‘eerlijker te belasten’. Daarmee namen ze een voorschot op de politieke discussies rond de behandeling van het Belastingplan 2026. Maar ook werd duidelijk dat NSC samen met gelegenheidscoalities het kabinetsbeleid op verschillende punten hoopt te wijzigen.

Tijdens het zomerreces stapte NSC vanwege het kabinetsstandpunt ten aanzien van Israël uit het demissionaire kabinet- Schoof. Sindsdien wordt het kabinet gesteund door slechts 32 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Daarmee is het politieke speelveld nog complexer geworden. Zo is het bij elk kabinetsvoorstel de vraag of het nog voldoende politieke steun heeft. Zowel de coalitie- als de oppositiepartijen zien dat NSC, met haar 19 zetels, momenteel een sleutelrol kan spelen om tot een meerderheid in de Tweede Kamer te komen. Het is de vraag hoeveel van haar eigen ambities NSC voor de verkiezingen nog kan realiseren.

Lucratiefbelangregeling

In het wetgevingsoverleg over de Fiscale verzamelwet stonden de amendementen van GL-PvdA en NSC centraal en niet de inhoud van het wetsvoorstel. Kouwenhoven (NSC), Stultiens (GL-PvdA) en Dijk (SP) dienden een amendement in om de “voordelen uit een lucratief belang in box 2 voortaan te belasten tegen hetzelfde tarief als in box 3”. Daarbij vroeg Van Eijk (VVD) aandacht voor de onbedoelde risico’s van dit voorstel voor bijvoorbeeld startups. In zijn appreciatie van het amendement gaf minister Heinen (Financiën) aan dat het in de huidige vorm onuitvoerbaar is voor de Belastingdienst. Een nieuw tarief kan niet tijdig in de systemen verwerkt worden.

De overige amendementen zagen op de fiscale behandeling van de woningmarkt. Samen met NSC, SP en PvdD diende Stultiens (GL-PvdA) een amendement in waarmee gemeenten een grondslag krijgen om “een leegstandsheffing voor woningen in te voeren”. De afgelopen periode hebben de gemeenten sterk voor deze mogelijkheid gelobbyd. Desondanks vindt minister Heinen het beter om dit onderwerp op te pakken met de Minister van Volkshuisvesting die werkt aan een wet om de leegstand van woningen tegen te gaan. Kouwenhoven (NSC) diende ook een amendement in om de overdrachtsbelasting te verlagen en de dekking te vinden in de afschaffing van de plannen voor het herinvoeren van de rode diesel.

Parlementaire agenda

Van Eijk (VVD) en Vijlbrief (D66) benadrukten dat dergelijke politiek zware amendementen eigenlijk niet passen bij de behandeling van een wetsvoorstel met technische en redactionele wijzigingen. Dit wetsvoorstel had in hun ogen een hamerstuk moeten zijn en deze amendementen zouden bij het Belastingplan moeten worden besproken. Dit laatste benadrukte ook minister Heinen. In het Belastingplan komt het kabinet met een groot aantal wijzigingen. Een aantal wensen vanuit de Kamer wordt daarin al gerealiseerd en bepaalde dekkingsopties – zoals de rode diesel – zullen wegvallen. In dit licht verzocht de minister de Kamerleden te wachten op het Belastingplan.

De behandeling van het Belastingplan 2026 belooft veel politiek vuurwerk. Anders dan twee jaar geleden worden de debatten door de huidige Kamerleden gevoerd en is het de nieuwe Tweede Kamer die over alle moties en amendementen zal stemmen. Op deze manier wordt het risico op nachtelijke dwalingen door een Kamer in campagnestand enigszins beperkt. Tegelijkertijd is het daarom niet vreemd dat Stultiens (GL-PvdA) en Kouwenhoven (NSC) benadrukten dat de Fiscale verzamelwet, waarover de huidige Tweede Kamer waarschijnlijk nog wel zal stemmen, bij uitstek de plek is om hun fiscale voorstellen te realiseren.