Een man doet tijdens een zitting een beroep op het vertrouwensbeginsel. Hij kreeg eerst geld terug, maar toen volgde opnieuw een aanslag. De rechter doet verwoede pogingen om uit te leggen dat het vertrouwensbeginsel hier geen opgeld doet.
Ik hoor de rechter zeggen: ‘‘Meneer u bent degene geweest die de fout heeft gemaakt bij de voorlopige teruggaaf. Het computersysteem legt dan overeenkomstig uw opgaaf een VT op. Op grond van BNB 1999/23 kan daaraan geen vertrouwen worden ontleend. Verder moet u begrijpen dat het niet materieel is.''
Met elke zin die de rechter in de mond neemt, zie ik de man verder wegzakken. Er komen allerlei Nederlandse woorden op hem af, maar hij begrijpt ze niet. Laat staan dat ze leiden tot een beter begrip waarom dat hij nu moet betalen, want hij heeft dat geld helemaal niet.
Als fiscalist zie ik niet meer dan drie rechters die aan een man uitleggen dat een aanslag gewoon betaald moet worden. Als toehoorder van dit schouwspel krijg ik echter medelijden met deze man. Hij is overtuigd van zijn gelijk, maar heeft geen idee waarover het gaat. Hij gedraagt zich als een kat in het nauw.
Het gevoel van onmacht en frustratie herken ik. Zo voel ik me ook als de scanner op kantoor niet doet wat ik wil. Vooral als de mensen van de helpdesk mij proberen uit te leggen dat ik degene ben die iets fout heeft gedaan. Het lijkt vaak onlogisch. Ik begrijp het niet; ben geen techneut. Ik lees geen gebruiksaanwijzingen. Dat doe ik pas als alles is mislukt wat ik geprobeerd heb. Gelukkig begrijpt een aantal fabrikanten dit probleem, waardoor er verkorte handleidingen bestaan. Meestal dragen ze titels als ‘‘direct beginnen'' of ‘‘direct begrijpen''. Het is veelal e´e´n A4-tje waarop de belangrijkste informatie in begrijpelijke taal is uiteengezet. Voor mij is zo'n verkorte handleiding voldoende. Gebruiksaanwijzingen zijn voor liefhebbers, want een groot deel van de functies van het desbetreffende apparaat gebruik ik toch nooit.
Die verkorte handleidingen moeten we misschien in de fiscaliteit ook maar eens gaan toepassen. Een korte toelichting bij alle beslissingen van de Belastingdienst en rechters voor belastingplichtigen die niet fiscaal onderlegd zijn en die moeite hebben met het fiscale jargon.
Ik ben ook benieuwd naar de uitspraak in deze zaak. Niet zozeer om vaktechnische redenen, want dat is wel duidelijk. Veel meer wil ik weten hoe de uitspraak is vormgegeven. Zou de man nu wél begrijpen waarom hij de aanslag moet betalen? Ik lees:
‘‘Indien een negatieve voorlopige aanslag is opgelegd zonder dat door de belastingplichtige was voldaan aan de voor het opleggen van zodanige aanslag in het belang van de belastingdienst gestelde eisen, ontneemt dat aan een inspecteur niet de bevoegdheid onder verrekening van de negatieve voorlopige aanslag een definitieve aanslag op te leggen.''
Helder? Er staat gewoon: er is een verzoek om een voorlopige teruggaaf verkeerd ingevuld. Hierdoor is ten onrechte teveel belastinggeld uitbetaald. Het teveel ontvangen belastinggeld moet nu terugbetaald worden. [En: hiervoor kan wellicht een betalingsregeling getroffen worden bij de Belastingdienst].
11