Verkiezingen Tweede Kamer 2017

Op 15 maart a.s. worden de verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden waaraan maar liefst 28 partijen deelnemen. Dit nummer is geheel gewijd aan deze verkiezingen en bevat drie bijdragen. De redactie wil met dit bijzonder nummer tot uitdrukking brengen dat de verkiezingen van groot belang zijn voor de richting waarin het fiscale stelsel zich de komende jaren zal ontwikkelen. Alle partijen zijn het erover eens dat het fiscale stelsel moet worden vereenvoudigd en dat veel fiscale dossiers moeten worden opgelost. Over de manier waarop dit moet gebeuren, verschillen de partijen soms substantieel van opvatting. Er valt dus veel te kiezen.
In een column schetst prof. dr. Peter Kavelaars welke fiscale onderwerpen er wel en niet in het regeerakkoord moeten worden opgenomen. Verder bevat dit nummer een bijdrage van mr. dr. Sjaak Jansen waarin hij onderzoekt in welke richting het fiscale beleid zich de komende jaren zal ontwikkelen. In een gezamenlijke bijdrage besteden prof. dr. Koen Caminada en prof dr. Leo Stevens aandacht aan de gevolgen van de instrumentalisering van het fiscale stelsel en welke lessen daaruit moeten worden getrokken voor het toekomstige beleid.
De redactie is de auteurs zeer erkentelijk voor hun bijdragen.

Prof. dr. P. Kavelaars - Trumpiaanse fiscale besluitvorming

Column
Direct door naar het volledige artikel in Navigator

Mr. dr. Sjaak Jansen - De fiscale ideeën in de verkiezingsprogramma's

In deze bijdrage wordt in het kort de actuele stand van zaken weergegeven van een aantal thema's die de afgelopen jaren in discussie zijn geweest. Vervolgens wordt besproken wat daar in de verkiezingsprogramma's al dan niet over wordt opgemerkt om op die manier te bekijken in welke richting het fiscale beleid zich de komende jaren zal ontwikkelen.
De verkiezingsprogramma's bieden echter niet veel helderheid. Er staan weliswaar veel zeer uiteenlopende fiscale ideeën in en er wordt aan heel veel fiscale knoppen gedraaid, maar het ontbreekt aan een conceptueel kader in welke richting de fiscaliteit zich de komende jaren zou moeten ontwikkelen.
Direct door naar het volledige artikel in Navigator

Prof. dr. Koen Caminada en prof. dr. Leo Stevens - Instrumenteel fiscaal beleid: oorzaak van complexiteit en scheefgroei

Het zou mooi zijn als na de verkiezingen van 15 maart 2017 voldoende draagvlak zou blijken te bestaan voor een daadwerkelijke belastinghervorming, zodat de vastgelopen taboedossiers kunnen worden opgelost, de ingewikkelde regelingen vereenvoudigd en de kwetsbare handhaving versterkt. Of dat kan lukken, is de grote vraag. Maar het is wel dringend noodzakelijk.
De wens heffingsinstrumenten in te zetten voor arbeidsmarktbeleid en andere beleidsdoeleinden heeft niet alleen de geloofwaardigheid van het belastingstelsel ondergraven, maar maakte ook ingrijpende maatregelen noodzakelijk om acceptabele inkomensverhoudingen in stand te houden. Sturingsinstrumenten in de vorm van "belastingsubsidies" staan per definitie op gespannen voet met het draagkrachtbeginsel. Dat vereist terughoudendheid bij het invlechten van belastingsubsidies in de loon- en inkomstenbelasting. Op tal van plaatsen is het globale evenwicht van een belastingheffing naar draagkracht door instrumentalisering verstoord en zijn tegenstellingen ontstaan in de maatschappelijke verhoudingen: huurders tegenover eigenaren, zzp'ers tegenover werknemers, alleenverdieners tegenover tweeverdieners, vermogenden tegenover onvermogenden. De wetgever moest daardoor jaarlijks in toenemende mate bijsturen om de veranderingen van de bruto inkomens zo te redresseren dat uiteindelijk een "evenwichtig" inkomensbeeld kon worden gerealiseerd. De koopkracht voor veel groepen is in 2014 lager uitgevallen dan in 2001 het geval was, zij het in verschillende mate. Dat maakt herverdeling van inkomen extra lastig.
De breed toegepaste arbeidsparticipatieprikkels moeten worden heroverwogen. Instrumentaliseringseffecten moeten geleidelijk weer worden teruggedrongen. Inkomensafhankelijke heffingskortingen verstoren de transparantie van het verloop van de effectieve lastendruk en compliceren de wetstoepassing. Zij moeten veel selectiever worden ingezet en zonodig worden afgeschaft. De toeslagen moeten worden gestroomlijnd door de toekenningssystematiek
strakker te laten aansluiten op de systematiek van het belasten naar draagkracht. De draagkrachtmaatstaf voor de belastingheffing en de toekenning van toeslagen kunnen daartoe slimmer worden afgestemd op het gezinsinkomen.
De premieheffing voor de volksverzekeringen en de zorg zou in dat verband beter kunnen worden gefiscaliseerd. Pas nadat op deze wijze de stabiliteit van het stelsel is hersteld, kan voorzichtig worden gewerkt aan verschuiving van de heffingsgrondslagen van inkomen naar (milieubelastend) verbruik.
Direct door naar het volledige artikel in Navigator

Rubriek Parlementair
Direct door naar het volledige artikel in Navigator