X BV functioneert vanaf 2013 als financieringslichaam van een groep vennootschappen. X BV verantwoordt haar fiscale winst in Amerikaanse dollars als functionele valuta. Een inwoner van Kazachstan is op dat moment de uiteindelijke aandeelhouder van de groep. X BV sluit een lening van $ 210.776.596 af bij een gelieerde vennootschap en leent dit via groepsvennootschappen door aan een in Kazachstan gevestigde werkmaatschappij. Deze ontwikkelt hiermee een plaatselijk winkelcentrum. Niet in geschil is dat de overeengekomen rente onzakelijk laag is. Na aflossing van $ 3.069.270 is de vordering in 2016 tegen de nominale waarde van $ 207.707.327 op de balans van X BV gezet. In november 2016 wordt de eigen schuld van X BV omgezet in aandelenkapitaal. In december 2016 wordt een Kazachstan gevestigd bedrijf de enig aandeelhouder van X BV. X BV verkoopt vervolgens haar aandelen in de werkmaatschappij. In geschil is of X BV de vordering in 2017 kan afwaarderen of uiterlijk in 2018 als zij naar Hongarije emigreert. Het verschil tussen de nominale waarde en de waarde in het economische verkeer (wev) wordt veroorzaakt door de te lage rente.

Rechtbank Noord-Holland oordeelt dat het activeren van een deels onzakelijke vordering niet met toepassing van de foutenleer kan worden hersteld (vgl. HR 4 mei 2018, ECLI:NL:HR:2018:673, V-N 2018/27.10). Afwaardering van de vordering in 2017 is ook voor het overige niet mogelijk. Het maakt niet uit dat in dat jaar reeds het besluit tot emigratie is genomen. Pas in 2018 kan X BV een verlies van $ 34.080.678 nemen, bestaande uit het verschil tussen de nominale waarde en de wev. Het maakt niet uit dat deze negatieve stille reserve is ontstaan door onzakelijk handelen. De fictieve vervreemding in het kader van de emigratie leidt niet tot verarming van X BV. De inspecteur stelt dus vergeefs dat het verlies aan het vermogen van X BV is onttrokken. Haar beroep inzake 2018 is gegrond.

[Bron Uitspraak]

Wetsartikelen:

Wet op de vennootschapsbelasting 1969 15c

Wet inkomstenbelasting 2001 3.8

Wet op de vennootschapsbelasting 1969 8