In het standpunt (1 maart 2024, KG:051:2024:3) van de Belastingdienst gaat het om de volgende situatie. Een leningnemer heeft een hypotheek met daarnaast een kapitaalverzekering eigen woning (KEW). De verschuldigde hypotheekrente is gelijk aan de rentevergoeding voor de KEW. Na afloop van de rentevastperiode doet de bank hem een aanbod tot renteverlaging conform de geldende markttarieven. De leningnemer wijst dit renteaanbod af en kiest voor een rentevastperiode die langer is dan de resterende looptijd van zijn hypotheek. De hypotheekrente is daardoor hoger, de rentevergoeding voor de KEW eveneens, waardoor de premies lager zijn. De bank gaat daarmee akkoord.

De Kennisgroep Onroerende Zaken geeft aan dat de hypotheekrente in dat geval niet volledig aftrekbaar is. Voor zover de rente uitkomt boven het rentepercentage dat hoort bij de rentevastperiode van de resterende looptijd, is geen sprake van fiscaal aftrekbare eigenwoningrente. In zoverre is namelijk geen sprake van een vergoeding voor het ter beschikking stellen van de hoofdsom. Het heeft betrekking op andere rechten, namelijk het verkrijgen van een hogere rentevergoeding voor de KEW.

Belang voor de praktijk

Het gaat in dit standpunt om een zogeheten spaarhypotheek. Als er sprake is van een spaarrekening eigen woning in plaats van een KEW, dan hebben we het over een bankspaarhypotheek. Dit standpunt beperkt zich uiteraard niet tot de spaarhypotheek. Voor de bankspaarhypotheek geldt exact hetzelfde.

Het is een nogal merkwaardige vraag die hier is voorgelegd aan de kennisgroep. Het lijkt nogal wiedes dat je geen langere rentevastperiode kan kiezen dan de resterende looptijd van de hypotheek. Kennelijk is/zijn er aanbieder(s) in de markt die dit doen dan wel overwegen te gaan doen. Dat de hypotheekrente in dat geval niet volledig aftrekbaar is, is geen nieuws. Het blijkt al met zoveel woorden uit onderdeel 9.4 van het besluit van 10 juni 2010 (Stcrt. 2010, 8462).

De rente van een (bank)spaarhypotheek staat ook centraal in onderdeel F5 van het document Vragen en antwoorden over de kapitaalverzekering eigen woning, de spaarrekening eigen woning, het beleggingsrecht eigen woning en vóór 2001 bestaande kapitaalverzekeringen in box 3 van de Belastingdienst. Hierin staat dat de hypotheekrente fiscaal is aftrekbaar is als de rentevergoeding op de SEW (en KEW) gelijk is aan het percentage hypotheekrente. Als voorwaarde geldt hierbij dat de hypotheekrente niet hoger is dan gebruikelijk is voor hypotheken die zonder SEW (KEW). Een marge van 0,2% hogere hypotheekrente dan gebruikelijk is voor leningen zonder SEW, vormt daarbij geen beletsel voor de hypotheekrenteaftrek. Er geldt dus een 0,2%-marge. Het is wat opmerkelijk dat de Kennisgroep Onroerende Zaken deze marge in dit standpunt niet noemt.

Lees ook het thema Kapitaalverzekering, SEW en BEW.

Bron: Legal & Tax Nationale Nederlanden