Nederland heeft tijdens de eind mei gehouden Raad voor Concurrentievermogen wel ingestemd met het hanteren van een zwarte lijst, zo schrijft minister Dijsselbloem van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer. Hij verwacht dat de Nederlandse praktijk kan worden gecontinueerd, aangezien in het laatste compromisvoorstel van het Ierse Voorzitterschap de mogelijkheid is opgenomen dat lidstaten ook andere diensten verbieden 'die een mogelijke bedreiging vormen voor de onafhankelijkheid van de controlerend accountant'.
Roulatie
De scheiding van controle- en adviesdiensten is 1 januari van dit jaar ingegaan. Organisaties van Openbaar Belang (OOB's) mogen geen diensten - zoals fiscale adviezen - meer afnemen van het kantoor dat de controlerend accountant levert. Uitgezonderd zijn enkele diensten die nauw aan de controle gerelateerd zijn. Tegelijkertijd zijn OOB's met ingang van 2016 verplicht om de acht jaar te wisselen van accountant - de zogeheten verplichte roulatie.
Voorschot
Met deze wetgeving nam Nederland een voorschot op de plannen van de Europese Commissie. Wat betreft de verplichte roulatie schrijft Dijsselbloem dat een meerderheid van de Europese lidstaten voorstander is van het principe, maar dat de reikwijdte nog niet vaststaat. Het huidige plan van de Raad gaat uit van een termijn van tien jaar met de mogelijkheid van een verlenging met vijf jaar. Ook dat, van de Nederlandse praktijk afwijkende voorstel, hoeft echter niet te leiden tot aanpassing van de Nederlandse regels, aldus Dijsselbloem: "Want in het compromisvoorstel is de mogelijkheid voor lidstaten opgenomen om de maximale duur van de initiële opdracht naar beneden bij te stellen."
Verzwaard
Met andere woorden: de Europese voorstellen voor hervorming van de accountantsmarkt - met significante gevolgen voor de fiscale adviesmarkt - lijken uit te draaien op minimale voorschriften die door lidstaten naar believen verzwaard kunnen worden. Dat de Nederlandse praktijk nu al strenger is dan de verwachte minimale voorschriften wil zeggen dat óf Nederland zijn wetgeving zal moeten aanpassen - waarvan Dijsselbloem bij herhaling zegt dat het niet vereist is - óf er geen sprake zal zijn van een level playing field op Europees niveau.
De Europese Commissie zal bij de hervorming van de accountantsmarkt wat betreft de scheiding tussen controle- en adviesdiensten een zwarte lijst van verboden adviesdiensten opstellen. In Nederland is vorig jaar juist wetgeving aangenomen waarbij alle niet-controlediensten verboden worden, behalve een aantal met name genoemde uitzonderingen.
2