“Eerst een herstelplan om de belangrijkste gebreken in ons belastingsysteem te repareren, daarna enkele grootschalige vereenvoudigingsoperaties en tenslotte de integrale hervorming van het fiscale stelsel.” Emeritus hoogleraar belastingrecht Leo Stevens schiet de nieuwe coalitie te hulp met een gefaseerde aanpak om de ambitieuze transitieplannen van Rutte IV naar een klimaat- en milieubestendig sociaaleconomisch beleid te ondersteunen. Bovendien wil de wetenschapper snel het beschadigde vertrouwen terugwinnen van de belastingbetaler.
Stevens heeft een driefaseplan uitgewerkt waarvan de laatste fase, het bouwen van een toekomstbestendig belastingstelsel, de grootste uitdaging vormt. De timing is cruciaal om het nogal fragmentarisch uitgewerkte Coalitieakkoord Rutte IV fiscaal in te bedden in een coherente beleidsvisie. Stevens: “Gegeven het feit dat het bestaande belastingstelsel toch al dringend toe is aan een hervormingsoperatie, hebben we nu de gelegenheid om van de beleidsmakers extra aandacht te vragen voor het achterstallig onderhoud aan ons belastingsysteem en voor de noodzaak om het te hervormen."
Versterking fiscale rechtsstaat
In zijn vandaag gepubliceerde artikel ‘Fiscale aanloop naar en begeleiding van het Coalitieakkoord Rutte IV’ schetst Stevens niet alleen de grote lijnen van een grondige herstel- en vernieuwingsoperatie, maar schuwt hij ook de details niet en brengt hij samenhang in eerder uitgebrachte verbeteringsvoorstellen. “Het is urgent de belangrijkste oorzaken van de bestaande maatschappelijke scheefgroei ongedaan te maken en de weg te effenen voor een vertrouwenwekkend en toekomstbestendig belastingstelsel”, zo omschrijft hij de uitdaging.
Prioriteit nummer een daarin is volgens de oud-hoogleraar om de fiscale rechtsstaat te versterken. Met de toeslagenaffaire vers in ons geheugen is er bijvoorbeeld een laagdrempelige, onafhankelijke fiscale rechtshulp nodig naar voorbeeld van de Amerikaanse ‘Taxpayers Advocate Service’. Bovendien moeten we weer ruimte geven aan de belastingfunctionarissen om de wet op persoonlijk niveau tot zijn recht te laten komen.
Vermogenswinstachtige inkomstenbelasting
Het op korte termijn uitvoerbare herstelplan van Stevens bevat tal van spoedreparaties om knelpunten in het stelsel ongedaan te maken. “Neem de middelingsregeling die het kabinet in 2023 wil afschaffen. Die regeling is gebrekkig, maar daarom moet worden gezocht naar een verbeterde vorm die mogelijk ook zou moeten gelden voor de toeslagen en andere inkomensafhankelijke regelingen. De afschaffing vind ik daarom onbegrijpelijk.”
De auteur noemt in zijn herstelplan ook de reparaties van de eigenwoningregeling (het te lage eigenwoningforfait), de vermogensrendementsheffing (moet een vermogenswinstachtige inkomstenbelasting worden) en de gebrekkige aansluiting tussen de vennootschapsbelasting en de inkomstenbelasting.
Tot slot stelt de oud-hoogleraar voor om ten gunste van de arbeidsmarkt de verstorende ondernemersfaciliteiten bij te stellen en breekt hij een lans voor vereenvoudiging van de loonheffingen.
Het artikel van Leo Stevens is te lezen in aflevering 7415 van Weekblad fiscaal recht en staat op het Navigatorplatform van uitgeverij Wolters Kluwer.
Bron: Gé Konings