Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën doet er goed aan niet alles om te gooien als hij het belastingstelsel herziet, zo laat Stef van Weeghel, fiscalist bij PwC, weten aan De Telegraaf. ‘Met een handvol gerichte ingrepen kan binnen het huidige stelsel al veel bereikt worden.'
Van Weeghel zou graag een aantal kleine posten zien verdwijnen. ‘Eentje waar je zeker de kat mee in de gordijnen krijgt, is de giftenaftrek. Voor elk regeltje of elke uitzondering is wel een belangengroep die in actie komt als je er wat aan doet.' Die belangengroepen zijn Van Weeghel een doorn in het oog. ‘Natuurlijk moet je altijd het belang van je achterban respecteren en verdedigen, maar als iedereen voor zijn eigen deelbelang blijft staan, krijg je geen belastingherziening', aldus de fiscalist.
Verlagen belastingdruk
Een belangrijke oplossing is volgens Van Weeghel te vinden in het verlagen van de belastingdruk op inkomsten. Als je het huidige btw-tarief lager zet dan de huidige 21%, dan levert dat €6 miljard tot €8 miljard op. Daar kun je de inkomstenbelasting drastisch mee verlagen.' Hij kan zich vinden in de woorden van staatssecretaris Wiebes die onlangs liet weten dat de belastingherziening 100.000 banen moet opleveren. ‘Als je kunt kiezen tussen een systeem dat 100.000 banen oplevert of een systeem dat dat niet doet, is de keuze gemakkelijk.'
Arbeidsparticipatie
De samenvatting van het CPB-rapport Maatwerk loont | Moeders prikkelbaar suggereert dat er effectievere manieren zijn om de arbeidsparticipatie omhoog te krijgen, maar uit de cijfermatige onderbouwing blijkt dat tariefsverlaging voor de 2e en 3e schijf en generieke verhoging van de arbeidskorting wel degelijk effect hebben. Uit het rapport blijkt verder dat de arbeidsparticipatie het meest wordt gestimuleerd door verlaging van de bijstand en het kindgebonden budget. Van Weeghel verwacht dat bijstandsmoeders daarop inderdaad 'geprikkeld' zullen reageren.
Toeslagensysteem
Ondanks de complexiteit en fraudegevoeligheid van het toeslagensysteem gelooft hij niet dat het afschaffen van de toeslagen een optie is. ‘Of je het nou toeslagen noemt of wat anders, je kunt de onderkant van de maatschappij niet laten zitten. Mensen die een subsidie nodig hebben, moet je subsidie verschaffen.' Maar je moet zorgen dat het één coherent systeem is en voorkomen dat je nu een toeslag verleent, die je over een jaar weer moet incasseren via de Belastingdienst.'
Vermogensrendementsheffing
Een ander heet hangijzer is de vermogensrendementsheffing. Volgens Van Weeghel kan het twee kanten op. De eerste is om het forfaitair rendement niet meer vast op 4% te houden. Laat het aansluiten op een benchmark, bijvoorbeeld het gemiddelde rendement op staatsleningen met een looptijd van tien jaar. Dat rendement is thans echter laag en dat gaat tot enorme politieke meningsverschillen gaat leiden. Het verscherpt de mening van degenen die denken dat box 3 nu al tot te lage heffing leidt voor de rijkere burger. De andere variant is: we verlaten het systeem van box 3 en sluiten aan bij het daadwerkelijke rendement.'
Eigen woning
Waar Van Weeghel voorheen overwoog de eigen woning in box 3 te plaatsen, denkt hij daar nu anders over. ‘Nadat wij dit in ons rapport in overweging namen, kreeg ik veel negatieve reacties. Iemand zei mij: 'Ik heb mijn hele leven gespaard voor een eigen woning, ik kan die niet te gelde maken, en nu moet ik daarvoor belast worden?'' Een alternatief is volgens de fiscalist een systeem waarin de eigen woning volledig buiten de fiscaliteit wordt gehouden. ‘Dan kun je evenzeer gedurende een beperkte periode van twintig of dertig jaar wel aftrek geven op de rente. Maar na aflossing kun je die eigen woning helemaal buiten het fiscale systeem houden. Dat is eenvoudiger, en het sluit denk ik heel goed aan bij wat de burger vindt. Met het huidige eigenwoningforfait loopt Nederland internationaal al uit de pas.'
Het doorvoeren van dergelijke veranderingen is volgens Van Weeghel dan ook de meest logische volgende stap. ‘Al deze maatregelen passen heel goed in het bestaande systeem, want je grijpt in op de onderdelen. Dat lijkt mij verstandiger dan de inkomstenbelasting schrappen en met een nieuwe wet beginnen.'
Bron: PwC
6