Woningen

Tot 2030 moeten 1,5 miljoen huizen duurzamer worden gemaakt. Bewoners van wijken moeten samen beslissen wat voor hen de beste manier is om dat te doen. De kosten voor huurders mogen daarbij niet stijgen. De energiebelasting op gas gaat tussen 2020 en 2030 geleidelijk met 10 cent omhoog, terwijl de energiebelasting op elektriciteit vanaf 2025 elk jaar met 0,5 cent daalt. De lastenstijging voor aardgasgebruikers wordt tot 2025 gecompenseerd met een belastingkorting van maximaal 65 euro.

Vereniging Eigen Huis (VEH) vindt het klimaatplan een plan met veel voetangels en klemmen. Het vormt een goede basis, vindt de vereniging, maar bijvoorbeeld de kosten waar huiseigenaren voor opdraaien blijven een groot vraagteken. Voor de vereniging is van belang dat de plannen haalbaar en betaalbaar zijn, zodat iedereen mee kan doen. "We zijn blij dat dit als uitgangspunt is opgenomen, maar de doorrekening zal moeten uitwijzen of het wordt waargemaakt. Bovendien mogen de kosten van de energietransitie niet eenzijdig worden afgewenteld op consumenten", aldus algemeen directeur Cindy van de Velde.

Voor de Woonbond is met name van belang dat huurders niet de dupe worden van het klimaatbeleid. Het plan voorziet in een verschuiving van belasting van elektriciteit naar gas. Zo wordt gas duurder. "Een logische stap, maar huishoudens met lage inkomens die nog in slecht geïsoleerde woningen wonen, mogen niet de dupe worden", vindt directeur Paulus Jansen. Hij is blij met de wijkgerichte aanpak voor het verduurzamen van woningen. Corporaties maken op korte termijn circa 100.000 woningen aardgasvrij.

Verkeer

Het Klimaatberaad stelt voor dat nieuwe auto's en bromfietsen in 2030 geen broeikasgassen meer mogen uitstoten. Daarnaast moeten er meer milieuzones in grote gemeenten komen. Het belangrijkste voorstel is echter om meer elektrische personenauto's, bestelbusjes en bussen op de weg te krijgen en tegelijkertijd het zakelijk verkeer met de auto te ontmoedigen. Op veel langere termijn (richting 2050) zouden er ook waterstofauto’s moeten komen.

Er moet grondig onderzoek komen naar een andere vorm van belasting en accijns. Het Klimaatberaad neemt een voorschot hierop door met een ‘innovatietoeslag op bezit’ te komen van 2 euro per maand per auto. Ook wil het beraad de motorrijtuigenbelasting en de accijns op brandstof verhogen. Een alternatief voorstel dat in de conceptversie van het voorstel stond, bevatte het plan om de bpm te verhogen in plaats van de motorrijtuigenbelasting en de accijns.

In concreto betekent dit dat Nederlanders die een emissieloze auto kopen, tot 2025 geen bpm en motorrijtuigenbelasting hoeven te betalen. Daarna betalen zij een lage bpm van 350 euro en 25 procent (in 2025), oplopend tot 45 procent van de motorrijtuigenbelasting die fossiele rijders betalen. Particulieren die een nieuwe emissieloze auto kopen, krijgen daarnaast een aankoopsubsidie die geleidelijk daalt van 6000 euro in 2021 naar 2200 euro in 2030. Deze subsidie geldt alleen voor emissieloze auto’s met een kostprijs van 40.000-60.000 euro. Voor zakelijke rijders met een emissieloze auto geldt een verlaagde fiscale bijtelling, die geleidelijk oploopt van 8 (2021) tot 20 procent (2030).

Iedereen die een benzine-, lpg- of dieselauto koopt, moet vanaf 2021 een aankoopbelasting betalen die geleidelijk oploopt van 87,50 euro in 2021, naar 350 euro in 2024 en verder. De accijns op benzine en diesel stijgt in 2020 met 1 cent per liter en de dieselaccijns gaat in 2023 met nog een extra cent omhoog.

Brancheorganisatie Bovag is niet ontevreden met het de plannen, maar noemt het van groot belang dat consumenten met benzine- of dieselauto’s niet opdraaien voor de volledige financiële dekking van de plannen voor elektrisch vervoer. ,,Bovag vindt het verstandig dat er naast de focus op elektrisch vervoer met batterijtechniek ook aandacht is voor de ontwikkeling van waterstof, zoals de doelstelling om in 2025 zo’n 15.000 waterstofauto’s op de Nederlandse wegen te krijgen. En biobrandstoffen, die vooral voor de transportsector van groot belang zijn.”

De verschillende voorstellen worden de komende maanden doorgerekend op haalbaarheid. De politiek zal het klimaatplan beoordelen op wenselijkheid en draagvlak. De VVD voelt er bijvoorbeeld niets voor om automobilisten op kosten te jagen. De liberalen hebben volgens ingewijden daarom voorgesteld om in plaats van de innovatietoeslag de nog in te voeren vliegbelasting te verhogen van 7 naar 15 euro, zo blijkt uit een concept van de kabinetsreactie die het AD heeft ingezien.

Niet-fiscale voorstellen

Andere belangrijke voorstellen uit het klimaatplan zijn:

• Industrie: Afvang, transport en opslag van door de industrie geproduceerde CO2 ondergronds onder zee. Grootverbruikers moeten maximaal energie besparen, vrijkomende restwarmte beschikbaar maken. Elektrificatie van warmteprocessen. Industrie stelt eigen ‘footprint’ vast, duurzaamheid belangrijker bij aanbestedingen.
• Landbouw: Emissiereductie wordt versneld voortgezet. Meer koolstof vastleggen in de bodems, bossen en materialen, biomassa produceren en hernieuwde energie opwekken. Bevorderen grondgebondenheid en het sluiten van kringlopen. Bedrijven duurzamer maken. Geld uit de 'klimaatenveloppe' naar innovatieve en demonstratieprojecten. Onderwijs moet speciale modules ontwikkelen gericht op duurzaam werken, 'klimaatslim' opleiden moet integraal onderdeel van onderwijs worden. Voorkoming ontbossing, uitbreiding bos en landschap.
• Elektriciteit: Meer duurzame energie: meer windmolenparken op de Noordzee en op land, meer zonnepanelen. Ook gebruik van waterstof. Hernieuwbare elektriciteit moet goedkoper worden. Tegen 2050 moet er geen koolstofdioxide meer vrijkomen bij opwekken van elektriciteit.

Bron: ANP