Breed opgeleide rechters, met een scherp oog voor de behoeften van de samenleving. Daarnaar streeft de nieuwe rechtersopleiding, die start per 1 januari 2014. Gisteren werd de voorfase van de opleiding goedgekeurd. Tijdens deze inleiding van drie maanden maken de rechters in opleiding (rio's) in een veilige en stimulerende omgeving kennis met het vak van rechter en stippelen ze zelfstandig hun eigen leerroute uit. "Wij vragen onze rio's direct na te denken over wat ze meebrengen, wat voor rechter ze willen zijn en hoe ze dat denken te bereiken", vertelt Rosa Jansen, voorzitter van het College van Bestuur van SSR, het opleidingsinstituut van de rechterlijke macht. SSR verzorgt de nieuwe opleiding samen met de gerechten.
Grote publiek
Maatschappelijk oriëntatie is een belangrijk aspect van de nieuwe initiële rechtersopleiding. Studenten moeten minstens twee jaar maatschappelijke juridische ervaring hebben om aan de opleiding te kunnen beginnen. "De samenleving is kritischer op de rechtspraak en verwacht van rechters meer en meer dat ze een uitstekende antenne hebben voor de maatschappij", aldus Rosa Jansen. Een voorbeeld daarvan is het schrijven van begrijpelijke uitspraken bij rechtszaken, die voor het grote publiek te volgen zijn. Daarmee wordt in de nu goedgekeurde voorfase van drie maanden direct geoefend. Op het programma staat ook het leiden van een zitting met een krachtige uitstraling naar buiten, waarin je als rechter oog hebt voor de onderliggende belangen en emoties.
Onpartijdigheid
In de voorfase, een onderdeel dat in de oude rechtersopleiding niet bestond, worden deze vaardigheden en competenties geoefend op het droge, zonder productiedruk. Voorheen draaiden studenten vanaf het begin van de opleiding meteen mee in de praktijk van een rechtbank of gerechtshof. "Dat had als nadeel dat bepaalde zaken niet rustig konden beklijven", aldus Jansen. "Neem de magistratelijkheid en rechterlijke oordeelsvorming van de rechter, zeer belangrijke aspecten van het ambacht. Je moet geen ambtenaren opleiden die zich meteen aanpassen aan een organisatie, maar onafhankelijke professionals kweken die hun eigen beslissingen durven nemen."
Eigen regie
Daarom wordt voortaan van de rio's verwacht dat ze direct de regie nemen in hun eigen opleiding. Al in de voorfase moeten ze een persoonlijk ontwikkelingsplan opstellen, waarin staat waar ze naar toe willen als rechter en hoe ze dat denken te bereiken. "Voorheen werden de rechters in opleiding nog wel eens teveel bij het handje genomen", vertelt Jansen. "Maar dat past niet bij hun onafhankelijke positie als rechter." Die diepere waarden van het rechterschap worden nu net als de vaardigheden vanaf dag één aan de toekomstige rechters bijgebracht.
Media
Een onafhankelijke rechter die zelfbewust zijn plek kent, komt volgens Jansen ook goed over in de media. "Authenticiteit werkt." Optredens in de media, toegankelijker communiceren in de rechtszaal, het zijn competenties die thuishoren in het profiel van de nieuwe rechter. "Je kunt niet meer zeggen: ‘Ik ben een rechter in Utrecht en ik doe gewoon mijn werk'. Er wordt verwacht dat je een rechter bent met een scherp oog en oor voor de samenleving."
Bron: de Rechtspraak
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Bronbelasting
1