"De Raad van State houdt ten onrechte vast aan het beeld dat de wet voor toeslaggedupeerden te streng was en de wetgever alle schuld draagt. Dat terwijl de Raad de wet consequent verkeerd heeft uitgelegd en niet heeft gemerkt dat haar foute uitleg van de wet tot zeer schrijnende en onrechtvaardige uitkomsten leidde." Dat is de niet malse kritiek van Jacob van de Beeten, promovendus rechtsgeleerdheid aan de London School of Economics, in een opiniestuk in Trouw.
Eerder wezen de Raad voor de Rechtspraak en belastingexpert Frank Herreveld al naar het eigen falen van de Raad. Van de Beeten merkt op dat de toeslagenaffaire voor juristen aanleiding is om te pleiten voor het schrappen van het verbod op het toetsen van wetten aan de Grondwet. Dat zou ervoor moeten zorgen dat rechters mogelijk eerder alert waren geweest bij de toeslagenaffaire. "Een dergelijke aanname is volkomen misplaatst, want rechters waren bij de toeslagenaffaire juist onderdeel van het probleem", zo redeneert de promovendus.
Het dominante beeld in de Nederlandse media en onder juristen over de oorzaak van de toeslagenaffaire is dat de wetgever – het parlement en de regering – te strenge wetten heeft gemaakt en dat de rechter de wetgever passief heeft gevolgd. Van de Beeten: "Dit beeld klopt niet, want het is juist de rechter die een actieve rol had door de wet verkeerd uit te leggen."
De promovendus stelt vast dat de Raad de alles-of-nietsaanpak van de Belastingdienst lange tijd heeft goedgekeurd. Zo zijn er uitspraken waarin de Raad instemt met de aanpak van de Belastingdienst om (tien)duizenden euro’s terug te vorderen van ouders die slechts een paar honderd euro aan ontvangen toeslagen niet aantoonbaar hadden gebruikt voor kinderopvang.
Awir
De tweede fout die de Raad volgens Van de Beeten heeft gemaakt betreft de 100 procent-terugvorderingsplicht. Lange tijd heeft de Raad gesteld dat uit de toeslagenwetgeving volgt dat de Belastingdienst verplicht is om de toeslag terug te vorderen die een burger heeft ontvangen als later blijkt dat men er geen recht op had. Van de Beeten: "Dit klopt niet. De Awir stelde namelijk uitsluitend dat de burger teveel ontvangen toeslagen moet terugbetalen. Een betalingsplicht (gericht aan een burger) is niet hetzelfde als een terugvorderingsplicht (gericht aan de Belastingdienst)."
Van de Beeten concludeert in zijn stuk dat de Raad nooit heeft erkend dat zij op dit elementaire punt in de fout is gegaan. "Daarmee houdt de Raad vast aan het beeld dat de wet te streng was en de wetgever alle schuld draagt. Dat terwijl de Raad de wet consequent verkeerd heeft uitgelegd en niet heeft gemerkt dat haar foute uitleg van de wet tot zeer schrijnende en onrechtvaardige uitkomsten leidde", schrijft hij in de krant.
Bron: Trouw
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Toeslagen en zorgverzekeringswet