Uit een analyse van de Spaanse consumentenorganisatie Facua blijkt dat bijna een op de vijf voedingsmiddelen, waarvan de btw in januari is verlaagd, in de eerste maanden van 2023 weer in prijs is verhoogd door supermarkten. In sommige gevallen zijn de producten zelfs duurder dan vóór de btw-verlaging. Dat meldt de Spaanse radiozender Cadena SER.
Sinds 1 januari 2023 is voor alle basisvoedingsmiddelen in Spanje een tijdelijke btw-verlaging doorgevoerd van 4 naar 0 procent. Daarmee wil de regering de burgers compenseren voor de oplopende inflatie.
Onder de btw-verlaging vallen producten die als essentieel worden beschouwd, waaronder brood, meel, eieren, melk, kaas, aardappelen, fruit, peulvruchten, groenten en granen. Ook heeft de Spaanse regering besloten de btw op olijf- en zaadoliën en pasta's tijdelijk te verlagen van 10 naar 5 procent. Voor vlees en vis, zowel vers als verwerkt, en afgeleide zuivelproducten als boter, yoghurt, kwark, room en karnemelk blijft het btw-tarief ongewijzigd op 10 procent.
Facua heeft de ontwikkeling van 1.020 prijzen bij acht supermarktketens gevolgd in de periode december, met het oude, hogere btw-tarief en de eerste maanden van het nieuwe jaar met het nieuwe, verlaagde tarief. Daarin is vastgesteld dat in 178 gevallen, dat is 17,4 procent, de prijs hoger is geworden in vergelijking met de prijzen op 30 december, voordat de btw-verlaging was toegepast.
In deze 178 producten komen 67 keer groenten of fruit voor. De prijsverhogingen bestaan verder uit 35 melk- of zuivelproducten, 30 olijf- en zonnebloemolieproducten, 17 peulvruchtproducten, 10 rijstproducten en 9 pastaproducten. De overige tien zijn voornamelijk brood en eieren. De supermarkten die het betreft zijn Alcampo, Aldi, Carrefour, Dia, Eroski, Lidl, Hipercor en Mercadona. Een voorbeeld: bij Mercadona is een net van twee kilo uien gestegen van 2,39 euro in januari (met btw-verlaging) naar 3,99 euro in maart, wat neerkomt op een kostenstijging van 66,9 procent.
Hoewel de regering eind december in een besluit de supermarkten verbood om te profiteren van de btw-verlaging door bijvoorbeeld hun winstmarges te verhogen, doen ze dat deels dus toch, zo constateert de consumentenorganisatie. Facua heeft aangekondigd om de reeds bestaande klachten tegen deze ketens bij de Spaanse markt- en mededingingsautoriteit uit te breiden.
De consumentenorganisatie is ook kritisch over het gebrek aan transparantie aan de kant van de overheid. Het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening kondigde een 'prijsobservatorium' aan om de prijsontwikkelingen in de gaten te houden maar is tot op heden met geen enkele publicatie naar buiten getreden.
Bron: Cadena SER/InSpanje.nl