Beschuldigingen

De Belastingdienst zou door het weglakken van passages in het contract met een tipgever informatie hebben achtergehouden en zou hiermee zelfs rechters hebben misleid. Zware beschuldigingen die door Wiebes uitgebreid worden weerlegd in zijn brief met diverse bijlagen van 24 mei 2016 aan de Tweede Kamer. De staatssecretaris neemt de zaak hoog op en dat is volgens Leenders (partner bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen) ook wel te begrijpen. "De Belastingdienst meent in de strijd tegen zwartspaarders dat er bewust informatie wordt achterhouden over vermeende buitenlandse vermogens. De Belastingdienst probeert via deze weg te voorkomen dat zij zelf als een onbetrouwbare partij overkomt. Volgens mij zijn ze daarin toch nog niet helemaal geslaagd."   

De zaak kwam aan het rollen nadat de Belastingdienst na uitspraak van de geheimhoudingskamer van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant van 4 februari 2016, had besloten om alsnog het contract vrij te geven met minder weggelakte passages. Hieruit bleek dat de Belastingdienst geen garantie had gegeven over de anonimiteit van de tipgever. Bovendien zou deze gewoon moeten getuigen indien daartoe opgeroepen of gedagvaard. Dit zou niet stroken met eerdere uitlatingen over de anonimiteit.  

Weerlegging

Volgens Wiebes is er echter geen sprake van misleiding van de rechterlijke macht door de Belastingdienst. De Belastingdienst heeft zich geconformeerd aan de geldende rechtsvoorschriften en is niet buiten de voor een overheidsorganisatie passende paden getreden. Verder opereert de Belastingdienst binnen de beleidslijn de identiteit van de tipgever zo lang mogelijk (eventueel tot in hoogste instantie) – voor anderen dan de rechter – geheim te houden. Dit is niet alleen voor de veiligheid van de tipgever zelf, maar ook om mogelijke toekomstige tipgevers niet af te schrikken.

Ontlakte passages

Dat de Belastingdienst in de procedures tegen vermeende zwartspaarders nu niet meer de noodzaak voelt om bepaalde passages uit het contract met de tipgever zwartgelakt te houden, is het gevolg van een arrest van 18 december 2015 waarin de Hoge Raad besliste dat de identiteit van de tipgever beschermd kan blijven. Leenders: "Het enige wat nu nog is zwart gelakt is grofweg de naam van de tipgever en onderdelen die naar die naam zouden kunnen verwijzen, de periode waarop de verstrekte informatie ziet, de afgesproken vergoeding en de namen van de bij het contract betrokken ambtenaren. De passages waarin de Belastingdienst aangeeft de anonimiteit niet te kunnen garanderen en dat de tipgever desgewenst vrijwillig als getuige zal verschijnen, zijn wel ineens vrijgegeven."

Onterechte verberging?

Dat die passages zijn vrijgegeven is volgens Wiebes logisch omdat de kans dat nieuwe tipgevers worden afgeschrikt omdat hun identiteit bekend moet worden gemaakt, met het arrest is komen te vervallen. Leenders vindt dit een merkwaardige redenering gezien het tweeledig beleid van enerzijds zo lang mogelijk vasthouden aan de anonimiteit van de tipgever en anderzijds toekomstige tipgevers niet afschrikken. "Anonimiteit lijkt voor nu gegarandeerd door het Hoge Raad arrest, maar dat zegt niets over het tweede doel. Worden toekomstige tipgevers ineens niet meer afgeschrikt door de ontlakte passages – dat zou namelijk impliceren dat bepaalde passages (zoals het vrijwillig getuigen) eerder onterecht zouden zijn zwartgemaakt – of is het beleid na het Hoge Raad arrest gewijzigd en zo ja, waarom geeft Wiebes dit dan niet aan in zijn betoog? Kortom, de beleidslijn om mogelijk toekomstige tipgevers niet af te schrikken behoeft nadere opheldering."

Opheldering

Opheldering is wat Leenders betreft des te meer gewenst nu het vrijgegeven contract met slechts enkele zwartgelakte passages een ander beeld geeft. "Dat zou kunnen betekenen dat een rechter met dit contract onder ogen wellicht een andere afweging had gemaakt. Niet voor niets zijn de vrijgegeven passages uit het contract reden geweest voor de van zwartsparen betichte partij om een verzoek in te dienen voor herziening van het arrest van de Hoge Raad." 

Bron: Redacteur Marit Muller