Voorlopige implementatie moet een unieke uitzondering blijven, aldus de leiders binnen het Europees Parlement. Het mag niet dienen als blauwdruk voor toekomstige toestemmingsprocedures, onderstreepten de leiders van de fracties. Het parlementaire toezicht zal zo snel mogelijk beginnen om het standpunt vóór het einde van de overgang vast te stellen.

Ook de Britten moeten het akkoord nog ratificeren. Het Britse parlement komt daarvoor op 30 december bijeen.

Onvrede in Tweede Kamer over zeggenschap Brexitdeal

Dat de EU een handelsakkoord heeft gesloten met de Britten is goed nieuws, vindt de Tweede Kamer. Maar de manier waarop dit is gebeurd, verdient volgens veruit de meeste partijen geen schoonheidsprijs. Het is bijvoorbeeld tegen het zere been van de Kamer dat er tot een type akkoord is gekomen waar de parlementen van lidstaten niet officieel mee hoeft in te stemmen.

"Op het einde hebben we een deal waarbij we ons afvragen: hoe ga je in de toekomst verder met die zaken die in het verdrag zijn vastgelegd", zegt VVD'er André Bosman hierover. "Waar komt het Nederlandse parlement nog aan bod om daarover te spreken?" Het besluit om voor een 'EU only'-deal te kiezen, waarbij alleen de EU dus moet instemmen en niet de nationale parlementen, is onder tijdsdruk genomen. Bosman wil meer zekerheid dat dit in toekomstige gevallen niet nog eens zomaar gebeurt.

Ook de ChristenUnie, SGP en GroenLinks balen van de "politieke keuze" voor zo'n overeenkomst. Een brexit zonder handelsafspraken moest koste wat het kost voorkomen worden, en dat ging "ten koste van de democratische controle vanuit de nationale parlementen", zegt CU-Kamerlid Stieneke van der Graaf. Ze baalt ervan dat de Kamer nu "onder stoom en kokend water" bijeen moet komen omdat voor een andere procedure is gekozen.

"Dat lijkt te zijn ingegeven uit angst", zegt SP-Kamerlid Renske Leijten over de 'EU only'-vorm. "Angst voor parlementen van lidstaten die mogelijk zouden vertragen. Welke reden zou er anders voor kunnen zijn dan angst voor nationale democratieën?" Zij vraagt zich af waarom niet is gekozen om het verdrag bijvoorbeeld voorwaardelijk in werking te laten treden, om nationale parlementen zo meer tijd te geven zich over het akkoord te buigen.

Net als Bosman vreest Leijten dat de Kamer bij de invulling en verdere uitwerking van het akkoord niet altijd iets te zeggen heeft. "Staan we dan buitenspel?" vraagt ze aan minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken. "Want ja, u heeft getekend bij het kruisje."

Hoewel de partijen positief zijn dat er een deal is, blijven er ook inhoudelijk nog veel vragen over. De ChristenUnie en SGP vroegen naar de gevolgen voor Nederlandse vissers. Ook over de spelregels voor EU-bedrijven ten opzichte van Britse bedrijven waren nog veel vragen.

Bron: ANP/Europees Parlement