De recente uitspraak van rechtbank Gelderland dat de fiscus wettelijke rente verschuldigd is als heffingsrente te laat wordt vergoed kan grote gevolgen hebben voor de Belastingdienst. Staatssecretaris Weekers van Financiën ziet dit als een situatie van voorbijgaande aard nu de heffingsrente inmiddels is vervangen door de belastingrente. Met deze houding wuift hij de problematiek weg en onderschat hij de mogelijke gevolgen.

"De redenering van Weekers is grote onzin", zo vindt Diana Jansen, advocaat-belastingkundige bij Flexadvocaten."Ook belastingrente kan vertraagd door de Belastingdienst worden toegekend en/of uitbetaald en dan ontstaat dezelfde problematiek."

Wettelijke rente over heffingsrente

Eind juni van dit jaar kwam rechtbank Gelderland tot de conclusie dat de fiscus wettelijke rente is verschuldigd als heffingsrente met vertraging wordt toegekend en daardoor ook vertraagd wordt uitbetaald. De zaak voor de rechtbank was aangespannen door een bv die ruim twee jaar moest wachten op de heffingsrente die de Belastingdienst moest vergoeden. Door deze trage toekenning en uitbetaling is de Belastingdienst volgens de rechter wettelijke rente verschuldigd over de te vergoeden heffingsrente.

Kwestie van onderscheid

Maar hoe komt de rechtbank tot deze conclusie? Jansen legt uit: "De rechtbank maakt een duidelijk onderscheid tussen de van toepassing zijnde renteregeling bij belastingteruggaven en de van toepassing zijnde renteregeling bij het vergoeden van de heffingsrente. Volgens de Belastingdienst is – kort gezegd-  de heffingsrenteregeling exclusief van toepassing. Aan vergoeding van wettelijke rente op grond van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kom je dan niet toe. De rechtbank Gelderland volgt die redenering niet. Het verschuldigde belastingbedrag vormt de grondslag voor de berekening van de heffings-dan wel invorderingsrente en dat is waar de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR) c.q. de Invorderingswet in voorziet. In deze zaak vormt juist de heffingsrente de grondslag voor de rentevergoeding en daar voorziet de AWR volgens de rechtbank niet in. En omdat de heffingsrenteregeling niet van toepassing is, geldt dus de regeling over wettelijke rente uit de Awb, aldus de rechtbank." 

Afwachtende houding

In een reactie op deze uitspraak laat Weekers weten dat er inmiddels sprongcassatie is ingesteld en dat hij eerst de uitspraak van de Hoge Raad wil afwachten alvorens eventuele maatregelen te treffen.

Jansen vindt de afwachtende houding van Weekers wel begrijpelijk. "Op dit moment is het zeker nog geen uitgemaakte zaak en blijft het koffiedik kijken wat de Hoge Raad uiteindelijk zal beslissen. Als de Hoge Raad ook van oordeel is dat de heffingsrente twee jaar eerder vergoed had moeten worden, dan zijn er vervolgens een aantal uitspraken waaruit mogelijk afgeleid zou kunnen worden dat toch geen aanvullende rentevergoeding kan worden verkregen."

"Denk aan het Elsevier-arrest uit 2005 waarin Elsevier vroeg om aanvullende vergoeding in verband met geleden renteschade over de te ontvangen (belasting)teruggaven. De  civiele kamer van de Hoge Raad stond dit niet toe, omdat het vergoeden van heffings-en invorderingsrente al een wederkerige regeling biedt voor verschuldigde schadevergoeding in geval van trage uitbetaling van (belasting)teruggaven. Op 29 oktober 2009 besliste de belastingkamer van het Hof Amsterdam (nr 08/01255) dat naast de schadevergoeding op grond van de invorderingsrenteregeling geen grond bestaat voor vergoeding van aanvullende vertragingsschade c.q renteschade."

Het feit dat in de wet is vastgelegd dat heffingsrente enkelvoudig wordt berekend, zou bij de beoordeling van deze zaak mogelijk ook een rol kunnen spelen. Jansen: " De regeling houdt in dat er geen rente over rente wordt betaald en dat gebeurt in de uitspraak van rechtbank Gelderland nu feitelijk wel. Door rente over heffingsrente te vergoeden is materieel gezien sprake van rente over rente."

Mogelijk forse strop

Het blijft afwachten, maar mocht de Hoge Raad tot dezelfde conclusie komen als rechtbank Gelderland, dan is de wettelijke renteregeling niet alleen van toepassing als de Belastingdienst te lang wacht met het vergoeden van heffingsrente, maar ook als de sinds 1 januari 2013 geldende belastingrente vertraagd wordt toegekend en/of uitbetaald. De financiële gevolgen voor de Belastingdienst kunnen volgens Jansen behoorlijk gaan oplopen, want in de praktijk komt een trage uitbetaling van te vergoeden bedragen en dus ook rente, toch met enige regelmaat voor. "In al die gevallen zou dan wettelijke rente geclaimd kunnen worden."

Bron: Redactie TaxLive

Informatiesoort: Nieuws

Rubriek: Bronbelasting

2

Gerelateerde artikelen