Afschaffen per 2023 kan om ICT-technische redenen niet, maar verlagen van het maximaal vrijgestelde bedrag wel. Dan is er naar mijn mening niks eenvoudigers om het maximaal vrij te stellen bedrag te stellen op € 0,00 of, als de computer dit niet aankan, op € 0,01. Maar dat gebeurt niet. Neen, in plaats daarvan wordt het maximale bedrag verlaagd naar € 27.231, het bedrag van de algemene eenmalige verhoogde schenkingsvrijstelling voor schenkingen tussen ouders en hun kinderen zonder specifiek bestedingsdoel. Staatssecretaris Van Rij van Financiën verdedigt deze ‘oplossing’ in zijn brief van 8 maart jl. (nr. 2022-0000086912) met de opmerking dat “[e]en lagere vrijstelling de begrijpelijkheid voor de burger niet ten goede [zou] komen.”

En toen was het voor mij onbegrijpelijk (maar ik ben misschien ook niet 'de burger'). Want dit is natuurlijk pure semantiek. Verlaging van de schenkingsvrijstelling eigen woning tot die algemene eenmalige € 27.231 betekent natuurlijk de facto afschaffing ervan, althans in gevallen van schenkingen tussen ouders en hun kinderen. Want die algemene vrijstelling hadden zij altijd al. Maar ik voorzie nu juist het misverstand dat veel ouders nu zullen denken dat hun kinderen die algemene vrijstelling van € 27.231 alleen nog maar mogen besteden ten behoeve van hun eigen woning. En dat misverstand is helemaal niet vreemd, als wordt bedacht dat de schenkingsvrijstelling eigen woning thans ook geldt voor schenkingen door anderen dan door ouders aan hun kinderen.

Eenieder kan nu belastingvrij € 106.671 schenken aan een willekeurige ander, mits besteed ten behoeve van de eigen woning. Enige verwantschap is voor deze verhoogde schenkingsvrijstelling niet vereist. Maar voor deze schenkingen tussen anderen dan tussen ouders en hun kinderen, waarvoor het maximale vrijgestelde bedrag dus (ook) wordt verlaagd tot € 27.231, zo begrijp ik de brief van de staatssecretaris, blijft wel het bestedingsdoel gelden. Die schenking moet dus wel worden aangewend ten behoeve van de eigen woning. Dus voor schenkingen van maximaal € 27.231 door ouders aan hun kinderen geldt nu en straks geen bestedingsdoel maar voor schenkingen van ditzelfde bedrag tussen anderen (dan tussen ouders en hun kinderen) geldt straks nog steeds het bestedingsdoel aangewend ten behoeve van de eigen woning. Begrijpt u het nog? Ik niet meer. Gelukkig is dit maar voor één jaar, want in 2024 zal de schenkingsvrijstelling eigen woning definitief zijn afgeschaft.

Volgens mij is het heel simpel: in art. 33 ten vijfde onderdeel c en ten zevende SW 1956 wordt het bedrag van € 106.671 gesteld op € 0,00 of, voor mijn part, op € 0,01. Dan is die schenkingsvrijstelling eigen woning de facto afgeschaft. En daarvoor hoeft helemaal niet te worden gewacht tot 1 januari 2023, maar kan bij wijze van spreken morgen al. De fiscale verzamelwet 2023 die binnenkort bij de Tweede Kamer zal worden ingediend, kan dit mooi meenemen. Voor schenkingen tussen ouders en hun kinderen blijft dan de algemene eenmalige verhoogde schenkingsvrijstelling van € 27.231 zonder enig bestedingsdoel bestaan (art. 33 ten vijfde onderdeel a SW 1956). Precies, zoals het altijd was, totdat de schenkingsvrijstelling eigen woning werd ingevoerd. En dat is voor iedereen volstrekt duidelijk: ouders kunnen aan hun kinderen eenmalig (tot de leeftijd van 40 jaar) maximaal € 27.231 schenken en daarnaast jaarlijks maximaal € 5.677 (2022) en anderen jaarlijks maximaal € 2.274 (2022). En dit alles geheel vrij te besteden!

De enige schenkingsvrijstelling met een specifiek bestedingsdoel die dan nog overblijft, is die van maximaal € 56.724 voor schenkingen tussen ouders en hun kinderen ten behoeve van een, kort gezegd, dure studie. Maar die is niet nieuw en bestaat al vele jaren. Simpel toch?