Op basis van de salderingsregeling strepen huishoudens en kleine bedrijven de elektriciteit die ze zelf opwekken en terugleveren aan het netwerk weg tegen hun eigen gebruik. Het probleem is dat er over deze energie geen energiebelasting, opslag duurzame energie (ODE) en btw wordt betaald. Deze ‘misgelopen’ kosten worden door de energieleveranciers vooral doorberekend aan mensen zonder zonnepanelen. Dit maakt deze regeling onrechtvaardig.

In aanloop naar het debat werd er door twee coalities actief gelobbyd. Aan de ene kant riepen o.a. de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, Holland Solar en Netbeheer Nederland de Eerste Kamer op om de salderingsregeling af te bouwen. Het blijven salderen is in hun ogen onrechtvaardig én draagt bij aan de overbelaste elektriciteitsnetten. Zolang mensen kunnen salderen zijn er geen prikkels om stroom zoveel mogelijk zelf te benutten of op te slaan. De andere coalitie, bestaande uit de woonbond, consumentenbond en de verenigingen voor huizenbezitters, woningbouwcorporaties en gemeenten, vinden dat de regeling “niet mag worden afgebouwd als er geen goedwerkend alternatief voor ligt.”

Zorgvuldigheid

In het debat gaven de VVD, D66, CU, SGP en FvD, die samen 22 zetels hebben in de Eerste Kamer, aan voorstander te zijn van het afbouwen van de salderingsregeling conform het voorstel van het kabinet. Daarbij dringen deze partijen wel aan op zorgvuldigheid. Verschillende woordvoerders wezen op de kostenposten die de energiebedrijven al hebben ingevoerd voor mensen met zonnepanelen. Het is de vraag of deze kosten ook daadwerkelijk afgebouwd zullen worden als de salderingsregeling stopt. Daarnaast vroegen de voorstanders zich af of het kabinet het opslaan en delen van zelf opgewekte energie niet verder kan stimuleren als het salderen wordt afgebouwd.

De BBB, GL-PvdA, PvdD, CDA, SP en OPNL plaatsen grote vraagtekens bij de uitvoerbaarheid, effectiviteit en rechtvaardigheid van het voorstel om de salderingsregeling af te bouwen. Panman (BBB) vindt het onbetrouwbaar en onrechtvaardig dat het salderen stopt op het moment dat de aanschaf van zonnepanelen in het bereik van de lagere inkomens komt. Crone (GL-PvdA), Prins (CDA) en Van Apeldoorn (SP, mede namens OPNL) vroegen aandacht voor de huursector, waar zonder de salderingsregeling onvoldoende prikkels zijn om zonnepanelen aan te leggen. Visseren-Hamakers (PvdD) ziet liever dat het kabinet stopt met fossiele subsidies in plaats van deze succesvolle regeling.

Parlementaire agenda

Alle partijen in de Eerste Kamer zien de weeffouten in de huidige salderingsregeling en de meeste partijen staan open voor een betere regeling. Het voornaamste punt van kritiek is dat het huidige voorstel vooral goed is voor de energieleveranciers en netbeheerders, terwijl het onduidelijk is wat de gevolgen zullen zijn voor de huishoudens en dan in het bijzonder de huishoudens met een smallere beurs. Minister Jetten benadrukte daarop dat “de vinger aan de pols” gehouden wordt, dat de ACM toezicht houdt op de terugleveringskosten van energieleveranciers en dat hij bereid is “voor de huursector iets extra’s te doen”.

De Eerste Kamer zal nog voor de stemming over de salderingsregeling – op dinsdag 13 februari – door minister Jetten per brief geïnformeerd worden over de opbouw van de terugleveringsvergoeding, de terugverdientijden, de evaluatiemomenten en de effecten op huurders. Het is de vraag of hij de Kamerleden met het nogmaals delen van informatie, toezeggingen richting de huursector en een “vinger aan de pols” voldoende comfort kan geven. GL-PvdA heeft daarbij de sleutelrol, zonder de steun van hun 14 zetels in de Eerste Kamer is er geen meerderheid haalbaar voor het afbouwen van de salderingsregeling.