Twee dagen lang debatteerde de senaat in de laatste week voor het Kerstreces over de fiscale plannen voor komend jaar. De meeste aandacht ging daarbij uit naar de forse wijzigingen die de Tweede Kamer daarin had doorgevoerd. Met name de aanpassingen in de youngtimerregeling en de Wet Hillen leiden volgens de Eerste Kamer tot onwenselijke situaties. Een vijftal moties moet de ongewenste effecten van de amendementen uit de Tweede Kamer beperken.

Het pakket Belastingplan 2026 had beleidsarm moeten zijn, maar bevatte meerdere zeer politieke keuzes. In dit licht heeft de Tweede Kamer de fiscale plannen voor komend jaar met een aantal amendementen gewijzigd. Een voorgestelde lastenverzwaring in box 3 is geschrapt. Dit wordt betaald door het versneld afbouwen van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld (de Wet Hillen). Een voorgestelde verlenging van de brandstofaccijnskorting naar 2026 wordt deels teruggedraaid. De hiervoor beoogde middelen worden gebruikt om de verschraling van het openbaar vervoer te voorkomen. Tot slot voorkomt een amendement dat de bijtelling voor elektrische auto’s hoger wordt dan voor benzineauto’s.

Youngtimerregeling

Het demissionaire kabinet wilde de bijtelling voor elektrische auto’s voor de eerste € 30.000 aan cataloguswaarde verhogen van 17% naar 22%. Dit zou betekenen dat deze auto’s zwaarder belast zouden worden dan benzineauto’s. Het amendement van Grinwis (CU) en Oosterhuis (D66) zorgt ervoor dat deze bijtelling geleidelijk wordt verhoogd. De dekking hiervoor komt uit een geleidelijke versobering van de youngtimerregeling. Concreet wordt de minimumleeftijd voor youngtimers per 2026 met één jaar verhoogd – naar 16 jaar – en vanaf 2027 met nog eens negen jaar naar 25 jaar. Stichting Autobelangen en de belangenbehartigers van (zelfstandig) ondernemers hebben de afgelopen tijd tegen deze verandering gelobbyd.

Een meerderheid in de Eerste Kamer maakt zich zorgen over de onzekerheid en negatieve impact van deze versobering voor ondernemers. Bakker-Klein (CDA) benadrukt dat een impactanalyse ontbreekt. Van der Linden (VVD) en Van Strien (PVV) zijn kritisch op het ‘veranderen van de regelgeving tijdens de wedstrijd’. In dit licht drongen vooral Schalk (SGP), Baumgarten (JA21) en Koffeman (PvdD) aan op een (tijdelijke) overgangsregeling. Staatssecretaris Heijnen (Fiscaliteit) komt met een overgangsregeling – in de vorm van een beleidsbesluit – waardoor auto’s die nu onder de youngtimerregeling vallen ook in 2026 van deze regeling gebruik kunnen maken.

Formatietafel

Schalk (SGP) is nog niet helemaal gerustgesteld met deze oplossing en wilde van Heijnen weten wat er zal gebeuren indien deze overgangsregeling ‘heftige financiële consequenties’ meebrengt. De staatssecretaris benadrukte daarop dat deze keuzes echt aan een volgend kabinet zijn. Met het oog op deze mogelijke financiële tegenvaller ligt de youngtimerregeling op de formatietafel. Een aangenomen motie van onder andere BBB, JA21, SGP en 50Plus verzoekt om “in het geval van niet beoogde meeropbrengsten” uit de afbouw van de youngtimerregeling te zorgen dat deze “worden teruggesluisd naar de groep die door de maatregel wordt geraakt”.

In het debat over het pakket Belastingplan 2026 besteedde de Eerste Kamer ook veel aandacht aan de herziening van het belasting- en toeslagenstelsel. Kamerbreed werd aangegeven dat het stelsel alleen maar complexer wordt en dat een stelselherziening noodzakelijk is. In dit licht vroeg Moonen (D66) of de staatssecretaris alvast stappen richting een nieuw stelsel wil voorbereiden. Dit vond staatssecretaris Heijnen onwenselijk: met het oog op de fundamentele keuzes die gemaakt moeten worden ten aanzien van een nieuw belastingstelsel en het benodigde politieke draagvlak hoort dit onderwerp thuis op de formatietafel. Ook de fiscale behandeling van de auto zal dan nadrukkelijk moeten worden meegenomen.