Dit debat was al diverse keren uitgesteld, in afwachting van de inhoudelijke plannen van het nieuwe kabinet. Ook afgelopen week moest staatssecretaris Idsinga nog steeds “met meel in de mond” praten, omdat hij veel vragen vanuit de Kamer niet kon beantwoorden zolang de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord en het Belastingplan nog niet openbaar zijn. In afwachting daarvan gaven de Kamerleden de nieuwe staatssecretaris alvast hun wensen mee.

Het debat oogde meer als een vriendelijk gesprek tussen gelijkgestemden dan een debat over de contouren van een nieuw Belastingstelsel. Desondanks waren alle Kamerleden bijzonder duidelijk over de noodzaak en hun wens om nu stappen te zetten naar een eenvoudiger belastingstelsel. In de woorden van Van Oostenbruggen (NSC) “liggen er voldoende onderzoeken om richting te geven” en is het aan deze staatssecretaris om het voortouw te nemen. Maatoug (GL-PvdA) wilde weten hoe de Kamer de staatssecretaris kan helpen om vaart te maken. De staatssecretaris gaf daarop aan vooral te hopen het debat over een nieuw belastingstelsel zonder politieke taboes te kunnen voeren.

Werken moet lonen

In het debat vroegen de Tweede Kamerleden aandacht voor veel verschillende fiscale dossiers, variërend van het btw-tarief voor kringloopwinkels tot qualified refundable tax credits. Daarbij ging de meeste aandacht uit naar de inkomstenbelasting. De aanwezige coalitiepartijen – VVD, NSC en BBB – benadrukten dat “werken moet lonen” hun belangrijkste fiscale speerpunt is. Daarbij willen ze zowel de lasten op arbeid als de marginale druk verlagen. In het huidige stelsel is dat eigenlijk niet mogelijk. Van Eijk (VVD) vroeg daarom aandacht voor een mogelijk systeem “met een progressief tarief op basis van het uurloon en een degressief tarief op basis van het aantal werkuren per week”.

Een tweede thema waarvoor vrij veel aandacht was in het debat, was het fiscale klimaatbeleid.

Maatoug (GL-PvdA) wilde weten wat de aanpak van het kabinet zal zijn en of het doorgaat met het afbouwen van “fossiele subsidies”. Vijlbrief (D66) vroeg zich in het kader van de “fossiele subsidies” af of er ook maar één inhoudelijk argument is om de ‘rode diesel’ – het verlaagde accijnstarief voor diesel in de agrarische sector – opnieuw in te voeren. Vermeer (BBB) gaf aan de vrijstelling in de motorrijtuigenbelasting voor lpg-auto’s, die per 1 januari 2026 zal stoppen, te willen voortzetten, omdat “het afschaffen hiervan tegen het doel ingaat om te vergroenen”.

Parlementaire agenda

Staatssecretaris Idsinga kon in het debat weinig anders doen dan aangeven wanneer de Kamer meer informatie zal krijgen over de fiscale plannen van het kabinet. De meeste duidelijkheid komt op korte termijn met eerst het uitgewerkte hoofdlijnenakkoord van de coalitie en daarna het Belastingplan. Op Prinsjesdag wordt de Kamer – per brief – geïnformeerd over de plannen van het kabinet ten aanzien van box 3. Verder zal de Kamer in de komende weken de beleidsagenda, met daarin de prioriteiten ten aanzien van beleid en uitvoering, ontvangen en pas later dit jaar een afzonderlijk plan ten aanzien van de herziening van het belastingstelsel.

De Tweede Kamer zal tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen voor het eerst inhoudelijk met het kabinet én de coalitiepartijen debatteren over de verschillende inhoudelijke en financiële keuzes. Naast de concrete invulling van de verschillende politieke plannen staan er twee zaken centraal in dat debat. Allereerst de vraag of er voldoende financiële dekking is gevonden voor alle plannen en waar deze dekking vandaan komt. Daarnaast is het nuttig te weten of de verhoudingen binnen de coalitie inmiddels verbeterd zijn. Er wordt hoe dan ook politiek vuurwerk verwacht.