Met de opheffing van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 hebben veel zelfstandigen vragen. HR-dienstverlener HeadFirst Group ziet regelmatig op social media dat 'professionals en adviseurs' zelfstandigen adviseren om een bv op te richten en zichzelf als directeur-grootaandeelhouder aan te stellen. Dit zou hen beschermen tegen de risico’s van schijnzelfstandigheid. De HR-dienstverlener wijst er echter op dat deze dga-constructie geen oplossing biedt voor schijnzelfstandigheid.

Is een studiekostenbeding in een arbeidscontract met een advocaat-stagiair rechtsgeldig? Het Hof Den Haag heeft hierover prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad.

Werkgevers en werknemers zijn nog niet massaal bezig hun contractvormen aan te passen, ondanks de naderende start van de handhaving op schijnzelfstandigheid. Volgens uitzendconcern Randstad komen er wel veel vragen over binnen, maar groeit het aantal zzp-constructies nog steeds en neemt het aantal uitzend- en detacheerconstructies nog niet toe. Dat ziet de beursgenoteerde onderneming wel als meest logische uitweg voor als per 1 januari werken als zelfstandige wordt gecontroleerd.

Advocaat-generaal De Bock heeft advies uitgebracht naar aanleiding van prejudiciële vragen die Hof Amsterdam, V-N 2023/52.4, aan de Hoge Raad heeft gesteld in de Uberzaak over de status van de werkrelatie van de Uber-chauffeurs.

Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de brochure ‘ZZP – ja of nee’ gepubliceerd met een aantal voorbeelden om een idee te geven wanneer sprake is van loondienst of zzp. Het is niet altijd duidelijk of sprake is van loondienst of zzp. Dat kan per situatie verschillen en hangt af van hoe in de praktijk wordt gewerkt. Hierbij zijn meerdere kenmerken van belang.

De tien minuten die een callcentermedewerker voor zijn werktijd aanwezig moest zijn, moet worden gezien als betaalde werktijd. Zo luidt het oordeel van de Hoge Raad. Daarmee blijft een eerdere uitspraak van Hof Den Haag met een gelijke strekking in stand.

De Belastingdienst heeft de ruimte om een waarschuwing te geven als een bedrijf werk laat doen door een zelfstandige dat in loondienst moet worden uitgevoerd. Vanaf 1 januari gaat de fiscus optreden tegen schijnconstructies, maar dat zal niet in alle gevallen direct tot naheffingen leiden, zegde staatssecretaris Folkert Idsinga (Fiscaliteit) toe aan de Tweede Kamer. Maar een waarschuwing (officieel een aanwijzing) wordt niet meer de norm, zoals nu nog het geval is.

Het ministerie van Financiën houdt ook na 1 januari 2025 schijnzelfstandigen aan bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen. Deze organisatie regelt de compensatie voor gedupeerden van het toeslagenschandaal. Het inhuren van zelfstandigen voor werk dat eigenlijk door iemand in loondienst moet worden uitgevoerd, mag al niet. Maar de Belastingdienst zelf gaat hier vanaf 1 januari ook daadwerkelijk op handhaven.

Als er straks tegen schijnzelfstandigheid wordt opgetreden, moet vooral gekeken worden naar die sectoren waar deze constructies en uitbuiting het vaakst voorkomen. Dat vinden partijen in de Tweede Kamer. Ook de vier coalitiepartijen zijn het hierover eens, bleek tijdens een debat over de kwestie. Maar PVV, VVD, NSC en BBB denken wel zeer verschillend over de aanpak van schijnzelfstandigheid in het algemeen.

Instellingen in de geestelijke gezondheidszorg moeten misschien afdelingen sluiten als de overheid de regels voor zelfstandigen zonder personeel gaat handhaven. Daarvoor waarschuwt de branchevereniging, de Nederlandse ggz. Patiënten met complexe problemen kunnen dan misschien minder zorg krijgen.