Beperking btw-vrijstelling

Vanaf 1 januari 2013 is de btw-vrijstelling beperkt tot diensten door medici met een in de Wet-BIG geregeld beroep die een op dit beroep gerichte opleiding hebben voltooid waarvoor regels zijn gesteld bij of krachtens de Wet BIG. Bovendien zijn de diensten alleen vrijgesteld als deze liggen op het terrein van de gezondheidskundige verzorging van de mens die tot het deskundigheidsgebied van het aangewezen beroep behoren en onderdeel vormen van de hiervoor bedoelde opleiding. De diensten van beroepsbeoefenaren die niet voldoen aan deze regels zijn voortaan belast met 21% btw.

Noodzakelijke aanscherping

Aanscherping van de medische btw-vrijstelling was noodzakelijk omdat Nederland in het verleden de vrijstelling uit de Btw-richtlijn te ruim toepaste. Staatssecretaris Weekers van Financiën heeft daarom voor een 'naar eigen zegge' praktische en eenvoudige oplossing gekozen. In principe komen alleen BIG'ers onder voorwaarden in aanmerking voor de vrijstelling. Het beloofde tweede register voor niet BIG'ers, zoals dit tot 2013 in de Wet was opgenomen, zal er nooit komen.

Het gevolg is dat een aantal beroepsbeoefenaren, waaronder de chiropractoren, de osteopaten, de pedagogen en de acupuncturisten over hun diensten voortaan btw moeten berekenen. De vrijstelling geldt, ondanks niet BIG-registratie, voorlopig nog wel voor de NVO Orthopedagoog-Generalist en bepaalde psychologen, zoals de kinder-en jeugdpsycholoog NIP. 

Tegenargumenten

Weekers heeft vorig jaar een aantal redenen genoemd voor de aanscherping van de btw-vrijstelling. Zo moeten burgers kunnen vertrouwen op de kwaliteit van de (alternatieve) behandelaar. Die kwaliteit kan van overheidswege niet worden gewaarborgd voor beroepen die buiten het kader van de Wet BIG vallen. Daarnaast is de aanscherping budgettair ingegeven. Voor niet BIG-geregistreerden zou een tweede register moeten komen dat voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zorgt voor hoge uitvoerings-en constante handhavings-en toetsingslasten. Over de houdbaarheid van die redenen valt te discussiëren. "Het lijkt er meer op dat de staatssecretaris de toetsingslasten verschuift naar de medici en de rechter en het risico voor procedures voor lief neemt," aldus Knipsael.  

Van te ruim naar te krap

De keuze van Weekers voor een praktische en eenvoudige oplossing lijkt inderdaad voer voor rechterlijke procedures. Was de Nederlandse medische btw-vrijstelling eerst te ruim, nu lijkt hij te krap. Uit een arrest van het Hof van Justitie EU van 27 april 2006 (gevoegde zaken 'Solleveld' en 'Van den Hout-Van Eijnsbergen') valt op te maken dat lidstaten een ruime beoordelingsvrijheid hebben voor wat betreft deze btw-vrijstelling. Wel wordt die beoordelingsvrijheid begrensd door het nagestreefde doel, nml. de gezondheidskundige verzorging van de mens door medici met een beroepsopleiding van voldoende kwalititeitsniveau, en door het beginsel van fiscale neutraliteit. Dit beginsel houdt in dat soortgelijke diensten die met elkaar in concurrentie staan uit het oogpunt van de btw niet verschillend behandeld mogen worden.

Procedures in voorbereiding

Diverse belangenorganisaties van beroepsbeoefenaren die sinds 1 januari 2013 btw-belaste diensten verrichten, leggen zich niet neer bij de aanscherping van de btw-vrijstelling. Zo is de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie van plan een procedure te gaan starten. Zij zijn nog in voorbereidende fase. Ook de acupuncturisten trekken ten strijde. Zowel de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA) als de Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging (NAAV) overwegen op Europees niveau te gaan procederen. Stichting Nationaal Register van Chiropractoren heeft inmiddels op 20 februari 2013 een civiele procedure voor Rechtbank Den Haag tegen de Staat der Nederlanden (meer speciaal het Ministerie van Financiën) met succes gewonnen. Op grond van deze uitkomst zijn register-chiropractoren vrijgesteld van btw voor zover zij diensten verlenen die tot het deskundigheidsgebied van de fysiotherapeut behoren, óók als zij niet in het BIG-register als fysiotherapeut zijn ingeschreven.

Knipsael heeft zo zijn twijfels over de civiele procedure . "Je kunt je afvragen of een civiele rechter bevoegd is om over een dergelijke kwestie uitspraak te doen. In samenhang daarmee roept dit tevens de vraag op welke betekenis of impact dit heeft voor de praktijk. Een bestuursrechtelijke procedure lijkt mij toch de meeste (rechts)zekerheid op te leveren. Inmiddels is bekend dat de Staat tegen deze civiele uitspraak hoger beroep heeft aangetekend. Een inhoudelijk verweer volgt dus nog."

Kans van slagen

Procedures uit het verleden hebben aangetoond dat rechters voor de medische btw-vrijstelling aanknopen bij het HvJ EU arrest "Sonneveld".

Knipsael: "Uit de bewoordingen van het HvJ EU blijkt dat lidstaten geen medische verzorging mogen uitsluiten van de vrijstelling die wel van voldoende kwaliteit is. Logisch aangezien het de bedoeling is van de Btw-richtlijn alle medische verzorging betaalbaar en toegankelijk te houden. Dat de staatssecretaris een wettelijke vrijstelling koppelt aan een meetbaar kwaliteitsniveau is te begrijpen. Het meten van dit kwaliteitsniveau door middel van een verplichte BIG-registratie en het verrichten van werkzaamheden omschreven in de Wet BIG binnen een BIG-opleiding, is naar mijn mening een te beperkte uitleg van de Europese btw-vrijstelling. Een procedure waarbij een voldoende kwaliteitsniveau kan worden vastgesteld (vanuit het oogpunt van de patiënt) acht ik zeker kansrijk."

Bron: Redactie TaxLive